İslam büyükleri haramlardan çok korkarlardı. Bunun için, haram ve şübheli olmayıp, helâl olup, fakat şübheli veya harama sebeb olmak korkusu olan şeylerden de sakınmşlardır. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” buyurdu ki, “Bir kimse, tehlikeli olan şeyin korkusundan dolayı, tehlükesiz şeyden sakınmadıkca, müttekî olamaz!”

Hazreti Ömer buyurdu ki, “Bizler harama düşmek korkusu ile, helâllerin onda dokuzundan kaçındık”. Bunun içindir ki, yüz dirhem gümüş alacağı olan bir kimse, doksandokuz dirhem alırdı. Ağır gelmek korkusundan, tamamını alamazdı.

Hazreti Hasan, çocuk iken zekât malından ağzına bir hurma koymuştu. Resûlullah efendimiz, “Pis pis, onu at!” buyurmuşdu.

Halîfe Ömer bin Abdül’azîzin yanına ganimet eşyasından misk getirdiler. Burnunu tıkadı. Bunun fâidesi kokusudur. Bu ise, Müslümanların hakkıdır dedi.

Büyüklerden biri, bir gece, bir hastanın başında bekliyordu. Hasta ölünce kandili söndürdü. Kandilin yağı, şimdi vârislerin hakkı oldu dedi.

Hazreti Ömer, ganîmet malından bir parça miski evine bırakmıştı. Birgün eve gelince, âilesinin baş örtüsünden misk kokusu duydu ve sordu. Miski yerine koyuyordum, elim kokdu. Elimi baş örtüme sürdüm deyince, Hz.Ömer, baş örtüsünü alıp iyice yıkadı, kokusu kalmayınca geri verdi. Bunun zararı yok idi. Fakat, âdet olmasını önlemek istedi.

Haram korkusu ile helâli terk ederek, müttekîler sevapına kavuşmak istedi. Ahmed bin Hanbelden sordular ki, hadis-i şerif yazılı bir kâğıd bulan kimse, sâhibine sormadan, bunun kopyasını alabilir mi? Hayır dedi.

İnsan, mubah olan dünya işlerine çok dalarsa, şübheli olanları yapmağa başlar. Belki, helâlden çok yiyen, müttekîlerin derecesine eremez. Çünkü, mide helâl ile dolunca, şehvet harekete gelir. Câiz olmıyan şeyler yapılabilir. Kadınlara, kızlara bakmak tehlikesi baş gösterir. Zenginlere, mal, mülk, mevkı’ sâhiblerine imrenerek bakmak da, dünya hırsını artdırır. Onlar gibi olmak ister. Haram toplamağa başlar.

Bunun içindir ki, Resûlullah, “Dünyaya gönül bağlamak, günahların başıdır” buyurdu. Yani mubah olan şeylere düşkün olmak, kalbi dünyaya çevirir. Çok mal toplamak ister. Bunu da, günah işlemeden yapamaz. Mal toplamağı düşündükce, Allahü teâlâyı unutmağa başlar.