Çeşitli nükteler
Âlemin kurtuluşu
Allah’ı tanısaydı, gafletteki insanlar,
Âlem felâh bulurdu, tam olurdu noksanlar.
Yaratılış gayesi
Rabbimize kulluktur, yaratılış hikmeti,
Çok dikkatli olmalı, bırakmalı gafleti.
Rızaya kavuşmak için
Rabbimizin emrini ihlâs ile edâ et!
Allah rızâsı için neyin varsa fedâ et!
Sabır - şükür
Hayır ve şer Hak’tandır, takdire sabır gerek,
Şerler hayra çevrilir, her hâle şükür gerek.
Tefekkür
Tefekkür, düşünerek ibret almak demektir,
Hikmetleri görerek gerçeğe yönelmektir.
Duâ
Allah’a yalvararak, ihlâslı bir kalb ile,
Kişinin murâdını getirmesidir dile.
İhlâs
İhlâs, bir Müslümanın ziynetidir, süsüdür,
Onda îmân nurunun dıştan görüntüsüdür.
Hubb-i fillah ve buğd-i fillah
Resûlullah buyurdu: (En kıymetli ibâdet,
Bil ki, hubb-i fillah ve buğd-i fillahtır elbet.)
İhlâs ve sevgi
İhlâsla Allah’ı seven bir kişi,
Bir kelebek gibi özler ateşi,
Sevip de ateşten kaçarsa eğer,
Roldür, gösteriştir onun bu işi.
Allah sevgisi
Allah için muhabbet, elbet büyük nimettir,
Salih zatları sevmek, bulunmaz ganimettir.
Resulullah
Teşrîf ettiği zaman, değişmişti insanlar,
Îmânla şereflendi nice puta tapanlar.
Resulullah efendimize
Güzel yanağını bilen, güle bakar mı hiç?
Senin sevginde eriyen, derman arar mı hiç?
Fenersiz mum
İman bir muma benzer, ibadet ise fener,
Fenersiz olursa mum, gün gelir birden söner.
Zaman geçiyor
İlmihâlini öğren, geçip gidiyor zaman,
(Elbette aldanmıştır, iki günü bir olan.)
İlmihâlin önemi
Her işinden bellidir, cahil olanın hâli,
Dinden habersiz olur, bilmeyen ilmihâli.
Huzur
Huzur istersen eğer, fazilet olsun yolun,
Dinimiz emrediyor: (Güzel ahlâklı olun!)
Fen ve sanat
Fen ve sanat müminin kaybettiği malıdır,
Kimde, nerde bulursa, elbette almalıdır.
İlim farzdır
İlim öğrenmek farzdır, kadına ve erkeğe,
Emir vardır en uzak yere bile gitmeğe.
Düzgün iman
Sapıtmak istemezsen, önce imanı düzelt!
İlmihâlini öğren, emri yasağı gözet!
Ârife tarif olmaz
Ârife tarif olmaz, sivrisinek saz gelir,
Gâfile söz nâfile, davul zurna az gelir.
İlim öğrenmek
Dinimiz emrediyor, dikkat eyle şu sese:
İlim öğrenmek farzdır, kadın erkek herkese.
Kalem unutmaz
Bir ihtiyaç hâlinde, not tutanı överler,
(Âlim unutur, ama kalem unutmaz) derler.
Kitap çok ama
Çiçek çok, gül başkadır; tatlı çok, bal başkadır,
Kitaplar pek çok, ama Tam İlmihâl başkadır.
Âlim tevazu ehlidir
Başak boşsa dik durur, verilmez ona değer,
Taneli başak ise, başı aşağı eğer.
Ağaç yaş iken eğilir
Unutmayın ki çocuk küçükken eğitilir,
Odun bükülür mü hiç, ağaç yaşken eğilir.
Âlimsiz olursa
Salih âlim olmazsa, yanlış fikre sapılır,
Bid’at ehli övülür, tağutlara tapılır.
Kafayı doldurmak
Faydalı ilimlerle kafa doldurmaya bak,
Kafa sağlam dolunca, cep de dolar muhakkak.
Hak rızası
Kimin yalnız maksadı, Hakk'ın rızası ola,
İlmihâl okudukça, gönlü imanla dola.
Ayıp olan
Bilmemek ayıp değil, sormamaksa ayıptır,
İlimden mahrum kalmak, elbet büyük kayıptır.
Amelsiz ilim
İlimsiz ve ihlâssız Cennet bulunur mu hiç?
Amelsiz ilim ile âlim olunur mu hiç?
İlmi yazmalı
Çalışan, işleyen demir pas tutmaz,
Âlim unutur da, kalem unutmaz.
Besmeleyle başlamak
Besmeleyle başlarız, hayırlı olsun kelâm,
Allah’a hamdü senâ, Resûlüne de selâm.
Oruç ve sabır
Oruç sabrın yarısı, ateşe perde olur,
Mükâfatı büyüktür, oruçlu felâh bulur.
Kadir gecesi
Bin aydan faziletli, ne kadar kadri yüce,
Sayısız günahkâr kul, affa uğrar bu gece.
Ramazan gidiyor
On bir ayın sultanı, bize veda ediyor,
İçimiz kan ağlasın, sevab ayı gidiyor.
Ramazana elveda
Çok şükür Rabbimize orucu ettik eda,
Bugün ayrılıyoruz, ya Ramazan elveda!
Bayram
Ramazan-ı şerifi memnun ederek salan,
Bugün artık sevinsin, orucu kabul olan.
Oruçlunun uykusu
Oruçlunun uykusu bile bir ibadettir,
Ramazan mümin için ne büyük saadettir.
Bedenin zekâtı
Buyuruldu ki: (Oruç zekâtıdır bedenin),
Defteri sevap dolar onu eda edenin.
Sahur yemeği
Sahur yemeklerinin fazileti pek çoktur,
Sahur yemeği için, sorgu ve sual yoktur.
Allah’ın emaneti
Evde saliha kadın, şüphesiz büyük nimet,
Yüce Rabbimizden o, erkeklere emanet,
Rabbin emanetine etmeli çok riayet,
Çok zarar görür elbet, ona eden hıyanet.
Erkek ev işine karışmaz
Bir erkek karışırsa, evin işine eğer,
İki cihanda bunun sıkıntısını çeker.
Sultan üzülmez
Mümin hanım sultandır, onu üzmemek gerek,
Belayı bulur er geç, sultanı üzen erkek.
Dünya kusuru
Dine zarar vermeyen kusuru görmemeli,
Dünya işleri için, hanımı yermemeli.
Bir insan
Edepliyse, kusuru olsa bile görülmez,
Edepsizse iyilik etse değer verilmez.
Keskin sirke
Öfkelenince insan, verir çok yanlış karar,
Meşhur söz, keskin sirke, küpüne verir zarar.
Selâmet istersen
Mazlum ol, zâlim olma! Üzül de üzen olma!
Mahşerde hesap zordur, ezil de ezen olma!
Eden bulur
Kötü cezasız kalmaz, eden sonunda bulur,
Elbette su testisi su yolunda kırılır.
Sabır acıdır
Allah için sabreden, Sırat’ta atlı olur,
Sabır acı ise de, meyvesi tatlı olur.
Nimet - ganimet
Dine hizmet ederken, sıkıntıyı nimet bil!
Herkese nasip olmaz, hizmeti ganimet bil!
Kötü arkadaş
Kötü arkadaş seni, azdırır, yardan atar,
Menfaatine bakar, beş para için satar.
Kalbin temiz ise
Kalbi kara olana, günahlar kolay gelir,
Kalbi temiz olansa, günahı zehir bilir.
Hayır dile
Sakın soğuk su katma, hiç kimsenin aşına!
Hayır dile komşuna, hayır gelsin başına!
Geç kalma
Zararın neresinden dönülse kârdır elbet,
Henüz nefes alırken, gecikmeden tevbe et!
Ele kuyu kazmak
Eden kendine eder, belâyı bulur azan,
Önce kendisi düşer, el için kuyu kazan.
Bilenin korkusu
Cam sarayda oturan, rastgele taş atamaz,
Dünyayı fâni bilen, gailesiz yatamaz.
Kışa yazdan hazırlık
Âhirete giderken, ihlâslı amel taşı!
İbret al, karıncalar, yazdan karşılar kışı.
Öfkenin zararı
Hep öfkelenen kişi, ahmak nefsine uyar,
İstediğini söyler, istenmeyeni duyar.
Sağlıklı hayat
Sağlığını düşünen, mideyi az doyursun,
Az yersen geç uyursun, çok yersen güç uyursun.
Kötü dost
Kötülerle dost olan, umursamaz günahı,
Gerçekleri göremez, hatırlamaz Allah’ı.
Asıl pehlivan
Pehlivan sayılıyor, hasmını yere vuran,
Öfkesini yenendir, işte asıl pehlivan.
Sabır ve zafer
Cenab-ı Hak, sabreden, mümin kulunu sever,
Resulullah buyurdu: (Sabreden bulur zafer.)
Edeb
Gafleti bırakmalı, ömür akar, su gibi,
Her yerde ve her zaman gözetmeli edebi.
Şifreli kasa
Paraya gönül veren, bürünür sonsuz yasa,
Unutulur şifresi, kilitli kalır kasa.
Mihnet yeri
Dine hizmet nimettir, isteme istirahat!
Dünya mihnet yeridir, salihler etmez rahat.
Affeden affedilir
Cehenneme lâyıktır, Müslümana kin güden,
Elbet sevilir seven, affedilir affeden.
Fitne
Allah lanet ediyor, fitne fesat saçana,
Fertlerin, toplumların arasını açana.
Tevekkül
Tedbir dinin emridir, edilmeli riayet,
(Deveni sıkı bağla, sonra da tevekkül et.)
Eken biçer
Dünya nimet yeridir, âhiret âşığına,
Ne koyarsan aşına, o gelir kaşığına.
Acele şeytandandır
Çok aceleci olma, ayakların burkulur,
Öfkeyle kalkan kişi, pişmanlıkla oturur.
Tuzağa dikkat
Yakını göremezken, gözlerimiz uzakta,
Her an dikkat etmeli, ayağımız tuzakta.
Acele
Yavaş ol, tökezlersin, düşüp başın yarılır,
Acele etsen de iş, olacağına varır.
Tatlı söz ve yılan
Acı söz insanı tutup çıkarır dinden,
Tatlı söz yılanı çıkarır deliğinden.
Tevazu ve kibir
Mütevazı olana, tevazu ile yaklaş!
Kibirliye yüz verme, hemen ondan uzaklaş!
Sadaka gibi
Tevazu fazilettir, çirkindir büyüklenmek,
Sadaka gibi sevap, kibirliye kibretmek.
Kalb temizliği
Rab, mala, şekle değil, kalbe, niyete bakar,
İmansız olan kalbi, sonsuz ateşte yakar.
Hakk’a dayan!
Pişman olmamak için, yeter gafletten uyan!
Bâtılları bırakıp, sadece Hakk’a dayan!
İki baş
Yıkıcıdır ikilik, her takımı yatırır,
Meşhur söz: (İki kaptan, bir gemiyi batırır.)
Acele iş
Hızlı yaşayan kişi, ölüm ile yarışır,
Buyuruldu: (Acele işe şeytan karışır.)
Felsefeci
Yaratma ve diriltme işini inkâr eder,
Der ki: (Bu âlem, böyle gelmiş böyle gider.)
Zırhını tak
Gafletle gezip tozma, ölüm gelir muhakkak,
İmanlı ölmek için, ibadet zırhını tak!
İyilik rehberi
Salih olan arkadaş, iyiye rehber olur,
(Kişi sevdikleriyle, elbet beraber olur.)
Zengin ve zekât
Salih zengin düşünür, muhtaç olan fakiri,
Bilir ona aittir, malının kırkta biri.
Doğru esnaf
Müjde doğru esnafa, eşi yok iyilikte,
Mahşer günü haşrolur, şehitlerle birlikte.
Kalbi temizlemek
Öyle gâfil dolaşma, biraz kendine acı!
Bulmalısın kalbleri temizleyen ilâcı!
İmanın önemi
Allah iman vermişse, daha ne vermedi ki?
Onun imanı yoksa, bu kula ne verdi ki?
Zühde sarılmalı
Harama, şüpheliye düşmekten sakınmalı,
Zahidin zühdündeki edebi takınmalı.
Tesirli söz
Nasihat eden kimse, takvâ ehliyse eğer,
Sözleri kalbe değer, elbette tesir eder.
Îsâr nedir?
Kendine lazım olan nimeti, bir kişi,
Muhtaç olana verse, îsâr olur bu işi.
İbadet
İbadet edenin şu olmalı düşüncesi:
Hem Allah'ın emridir, hem kulluk vazifesi.
İslamiyet
İslamiyet üç şeydir: İlim, ihlâs ve amel,
Biri noksan olursa, sağlam olmaz o temel.
Adalet
Âlimler buyurdu ki; “Hikmet, şecaat, iffet
Bir araya gelince, buna denir adalet.”
Nefsimizle cihat
Buyurdu Resulullah, bir harpten geldiği gün;
(Döndük küçük cihattan, büyük cihada bugün.)
Sadık
Kim Resul dostlarına tâbi olursa eğer,
Sâdıklardan olmanın, saadetine erer.
Müslüman
Müslüman, göstermeli, her işte sadakati,
İlimle ve ihlâsla yapmalı ibadeti.
Sabır
Sabretmek, her günahtan sakınmaktır ilk önce,
Sonra tahammül gerek, dert ve belâ gelince.
Şecaat (kahramanlık)
Şecaat göstermenin gerektiği bir yerde,
Korkaklık eden kimse, benzetildi merkebe.
Selamet isteyen
Fazla şaka ve alay cahillik alâmeti,
Susmasını bilmeli, isteyen selâmeti.
Hayâ
Çirkin olan şeylerden arınma duygusudur,
Esası da, utanma ve Allah korkusudur.
Müminin vasfı
Mümin olan, iyilik ve ihsanda yarışır,
Kin gütmez, dargın durmaz, arkadaşla barışır.
Vakar sahibi
Bir hadis-i şerifte şöylece buyurulur:
(Mümin vakar sahibi, yumuşak huylu olur.)
Hikmet
Hikmet, hakkı bâtıldan ayıran bir kuvvettir,
Ruhun idrak gücünü gösteren bir haslettir.
Orta yol
Cehennemliğim diye, asla ümitsiz olma!
Cennetliğim diye de, öyle kesin inanma!
Salih Müslüman
Dünya sevgisini kalbden çıkaran,
Hak dostuna denir, salih Müslüman.
Tevbe
Tevbe, pişman olmaktır, söz vererek Allah’a,
Yapmamaya çalışmak, o günahı bir daha.
Tevazu
Tevazu orta yoldur, ne gurur, ne de züldür,
Zıddına kibir denir, çoğu da tezellüldür.
Merhamet
Mümin, Cenab-ı Hak’tan diler af ve merhamet,
Kendisi de davranır, aynı şekilde elbet.
Meşveret
Meşveretin anlamı, ehline danışmaktır,
Allah’a güvenerek, sebebe yapışmaktır.
Tevekkül
Kalbin bütün işlerde, her şeyi Yaradan’a,
Teslimiyet gösterip, güvenmesidir Ona.
İhsan
Hakkından fazlasını lütfederek vermektir,
Hakkını vermemek de, zulmü reva görmektir.
Resulullah efendimiz
Gelip geçmiş herkesin her yönden en cömerdi,
Muhammed-ül emindi, en üstün peygamberdi.
Hilim nedir?
Hilim; gazap, şiddet ve sertlik mukabilidir,
Yumuşak huyluluk ve ruhun sakinlik hâlidir.
Besmele
Önce Besmele ile kapıdan içeri gir
Rabbimiz şükredene, sayısız nimet verir
Danışmak
İstişare edenler, pişmanlık duymaz elbet,
Danışacak büyüğü olmak ne büyük nimet.
Şükür
Nimete şükredeni, Cenab-ı Allah sever,
Şükredilmezse eğer, o nimet elden gider.
Sabır
Sabır, Hak’tan gelene, razı olmak demektir,
Her işte, her hâline her zaman şükretmektir.
Yapmacık tevazu
Elbette kibirdendir yapmacık tevazular,
Kibrini örtmek için der: (Bu âciz, bu günahkâr.)
En zor imtihan
Hayat imtihanının gayet zor olanı var,
Mümin olan kimseye, iffet imtihanı var.
Haset etmemek için
Kıskandığını methet, etmemek için haset,
Sık sık hediye gönder, selam ver, iyilik et!
Sözün esiri
Bir söz bize esirdir, ağzımızdan çıkmadan,
Esir oluruz ona, çıkınca ağzımızdan.
Ölüm ve zulüm
Hainleri yaşatmak, sadıklara ölümdür,
Zalimleri savunmak, mazlumlara zulümdür.
Yaşamak için yemek
Sırf yiyip içmek için, ömür yükü taşınmaz,
Yaşamak için yenir, yemek için yaşanmaz.
Binmeyi öğrenmek
Şu dünya bir binektir, taşır binersen seni;
Bilmezsen binmesini, taşıttırır kendini
Baş kesen söz
Öyle sözler vardır ki, keser kanlı savaşı,
Öylesi de vardır ki, kestirir suçsuz başı.
Az konuşmak
Göz iki, kulak iki, yalnız ağzımız tektir,
Çok görüp, çok dinleyip, az söylemek gerektir.
Aç gözlü
Aç gözlü olanlara, ömründe tokluk olmaz,
Kanaat edenlere, kıtlıkta yokluk olmaz.
Gülümse
Güler yüzlü olmaya, gecikmeden ver karar!
Tatlı bir tebessümden, gelmez kimseye zarar.
İçindeki sızar
Kimisi mülayimdir, kimisi hemen kızar,
Her kapta ne var ise, içten dışa o sızar.
Gül sunan el
İyilik eden kimse, karşılığını alır,
Gül sunan bir elde, gülün kokusu kalır.
Vefalı kimse
Gözünü kapar, hata görmez vefalı olan,
İyi işleri ise, takdir eder her zaman.
Fakir kime denir?
Fakir, zengin olsa da, mal hırsıyla yanandır,
Zengin, malsız olsa da, kanaatkâr olandır.
Rastgele atış
Sonunda olur pişman, düşünmeden konuşan,
Ateş edene benzer, bakıp almadan nişan.
Kalb kırmak
Herkesle iyi geçin, öfkelenip sert çıkma!
Kalb Allahın evidir, Kâbetullahı yıkma!
Kendini tanı
Göz gibi olma sakın, ötesini göremez,
Dünyaları görse de, kendisini göremez.
Ayıp araştırmak
Nefsine çok güvenme, akıl her şeye ermez,
Hep kusur araştıran, kendi aybını görmez.
Akıl akıldan üstündür
Basılan kara toprak, çakıldan üstün imiş,
Bilene sor ki akıl akıldan üstün imiş.
Altın anahtar
Sanat sahibi olan, iş yapar, kalmaz naçar,
Çünkü altın anahtar, çelik kapıyı açar.
Akıllı düşman
Eski hasır, elbette necis posttan iyidir,
Bil ki, akıllı düşman, ahmak dosttan iyidir.
Salihlerin yeri
Çalışanın ziyneti, alnındaki teridir,
Nimetle dolu Cennet, salihlerin yeridir.
Mazlumun âhı
Zulmedip de âh alma, kulak olmalı seste!
Mazlumun âhı çıkar, hep aheste aheste.
Allah isterse
Eğer Allah isterse, her işi âsan eder,
Yaratır sebebini, bir anda ihsan eder.
Kurtuluş reçetesi
Bu önemli bir husus, bütün müminlere has,
Kurtuluş için şarttır: İlim, amel ve ihlâs.
Hiddet ve şiddet
Akıllı sakin olur, hemen göstermez hiddet,
Gayet iyi bilir ki, öfkeden doğar şiddet.
Ak akçe
İktisat et, parayı harcama bir ün için!
Demiş ki atalar, ak akçe kara gün için.
Düşmana güvenilmez
Dostunun dostluğuna, itimat etmiyorsun,
Düşmanın dostluğuna, nasıl güveniyorsun?
İş işten geçince
İhtiyacın var iken, dostlar hemen yok olur,
Araban devrilince, yol gösteren çok olur.
Akılsız baş
Yapılan kötülükler, sorulur teker teker,
Akılsız baş suç işler, ayaklar ceza çeker.
Önce kendini kurtar
Can kurtarma devridir, önce can, sonra canan,
Demişler kaptan olur, gemisini kurtaran.
Danışmak
Evdeki hesap, çarşıya uymaz,
Danışan insan, pişmanlık duymaz.
Pişmanlık tevbedir
Tevbe, kesin söz verip, hep pişmanlık duymaktır,
Günahlardan sakınıp, Hak emrine uymaktır.
Farklı bakış
Marifet ehli zatlar, firasetle bakarlar,
Kalbde olan kirleri, bir bakışta yıkarlar.
İyi örnek
Dikkatli ol, aldanma, her yüzüne gülene!
İyi örnek olasın, senden sonra gelene.
İyilik ve kötülük
Dostların düşman olur, hep kötülük edersen,
Düşmanların dost olur, hep iyilik edersen.
Gençlik uçtu
Gençlik denilen kitap, çoktan okunup bitti,
Ne yazık koca ömür, kuş gibi uçup gitti.
Gül
Gonca gül ne yapardı, bülbülü olmasaydı,
Aşkı anlaşılmazdı, sararıp solmasaydı?
Bülbül
Garip bülbül ne yapar, gülüne de gitmese,
Aşkı anlaşılmazdı, gece gündüz ötmese.
Başa kakmak
Laf alıp satma, onu buna takıcı olma!
Ettiğin iyiliği başa kakıcı olma!
Hasetten kurtuluş
Kimseye haset etme, niye onun var diye!
Her zaman öv, dua et, ayrıca ver hediye!
Kızgınlık ateşi
Çok kızıp öfkelenmek, ateş gibi yandırır,
Hiddetin aşırısı, hep nefret uyandırır.
Kanaat
Varlıkta ve darlıkta, Allah’a şükretmektir,
Şikâyetçi olmayıp, mevcutla yetinmektir.
Gâfile söz nâfile söz
Masal anlatıyor der, öğüt versen gâfile,
Hiçbirini işitmez, ne söylesen nâfile.
Adam adamdır
Adam adamdır, olmasa da parası pulu,
Eşek de eşektir, olsa da atlastan çulu.
Yanlış iş
Maddî menfaat için yanlış işlere dalma!
Âhireti verip de, fâni dünyayı alma!
Yolcu yoluna gerek
İnsan dünya hanında, garip yolcuya benzer,
Dün geldi, bugün kaldı, yarın yoluna gider.
Tevbe için tevbe
Midemiz gayet dolu, ruhumuzsa çok açtır,
Yaptığımız her tevbe, bir tevbeye muhtaçtır.
Bozuk yol çoktur
Ömür çok kıymetlidir, boşuna etme heder!
Sayısız yol var ancak, biri Allah’a gider.
Sonsuz azap
Sonsuz azaba göre, her çile olur rahat,
Acı duyulmaz, sanki edilir istirahat.
Sinirlenmek
Sinirlenen kimseyi, şeytan kolay kandırır,
Öfkelenip bağıran, hep nefret uyandırır.
Akla uygun din
İslam’da selim akla, uymayan hüküm yoktur,
Akıl ermeyen şeyler ise belki pek çoktur.
Din akılla anlaşılmaz
Denirse ki, (Akılla, mümkün dini anlamak),
Bu olur, peygamberlik yoluna inanmamak.
Sevgi nedir?
Sevgi tarif edilmez, gelmez kaleme dile,
Gül, demişler bülbüle, ağlamış feryat ile.
Sağlık için
Beden sağlığı için, az yiyip az içmeli,
Ruh sağlığı içinse, az günah işlemeli.
Çare sizsiniz
Hâlinizden bellidir, ne de çaresizsiniz,
Sebeplere yapışın, yine çare sizsiniz.
Ümit sizsiniz
Küfre şirke girdiniz, elbet ümitsizsiniz,
Hakk’a bağlanırsanız, artık ümit sizsiniz.
Çile sizsiniz
Rahatınız yerinde, gayet çilesizsiniz,
Bozulursanız eğer, artık çile sizsiniz.
Güvensizsiniz
Hep yalan söyledikçe, elbet güvensizsiniz,
Doğru konuşursanız, artık güven sizsiniz.
Gönülsüz iş
Gönülsüzse bir kişi, işini başaramaz,
İmkân olsa da dağdan yolunu aşıramaz.
Rahata kavuşmak
Fazilette hiç kimse, Eshaba ulaşamaz,
Zorluğa katlanmayan, rahata kavuşamaz.
Temelsizsiniz
Dinî altyapı yoksa, elbet temelsizsiniz,
İslam’ı öğrenince, artık temel sizsiniz.
Servet
Ahlakta fakirseniz, elbet servetsizsiniz,
Güzel ahlaklı olun, artık servet sizsiniz.
Yol kesiciler
Bid’ati yaymak için, çalışırlar dört koldan,
Bunlar yol kesicidir, çekilmezler hak yoldan.
Gözü aç olmak
Dünyalar onun olsa, cimrinin gözü açtır,
Yokluk içinde yaşar, o her zaman muhtaçtır.
Sitem ve matem
Kötü kimseyi övmek, iyilere sitemdir,
Zalimi alkışlamak, mazlumlara matemdir.
Hiddet ve nefret
Yenemeyen hiddeti, uyandırır nefreti,
Lüzumsuz boş şakalar, kaybettirir heybeti.
Alışmış kudurmuş gibidir
Haramla yorulandan, akanlar kirli terdir,
Günahlara alışan, kudurmuştan beterdir.
Keklik avı
Herkes aynı metotla, yola gelmez, tavlanmaz,
Davul zurna çalarak, tavşan, keklik avlanmaz.
Belaya hazır ol
Kırılmadık taş olmaz, ava gelmez kuş olmaz,
Metanetle karşıla, başa gelmez iş olmaz.
Sırça köşk
Ne hatasız kul olur, ne de dikensiz gül,
Kırılsa tamir olmaz, sırça köşktür gönül.
Aman dileyene
Verimsiz toprağa tohum ekilmez,
Aman dileyene kılıç çekilmez.
Fakir
Dünya malı fanidir, bir hayâl, bir yalandır,
Fakir, parasız değil, arzusu çok olandır.
Hakkını helal et
Çok çetindir âhiret, sevab istersen şayet,
İyi kötü herkese, hakkın varsa helâl et!
Uzun emel
Herkesin hâlini ameli tartar,
Emeli artanın elemi artar.
Ağlatan söz
Âlemde nice göz var, sözden iyi anlatır,
Nice söz de vardır ki, kuru gözü ağlatır.
Zirveye çıkmak
Evet zirvede ama, nasıl gelmiş oraya?
Bazısı dimdik çıkar, kimi de büzülerek.
Yılan ile şahin de, çıkar en yüksek dağa,
Biri hep sürünerek, diğeri süzülerek.
Sökerek hak alma
Kötülükten sakın, beddua alma!
İyilik etmekten hiç geri kalma!
(Hakkımı sökerek alırım) deme!
Mağdur olan sen ol, zulmeden olma!
Yiğitlik yap
Dostun başına bir iş gelirse,
Yiğit ol gizle, açıcı olma!
Bir hata eder, özür dilerse,
Kabul et, aftan kaçıcı olma!
Sırrı gizlemek
Rabbin ihsan eder, nimet verirse
İyilik etmekten kaçıcı olma
İnsanın başına bir iş gelirse
Sırrını herkese açıcı olma
İyilik et
Ya hayır konuş, ya sus, uzak dur kötülükten!
Ne derlerse desinler, vazgeçme iyilikten!
Dinde direk
Namaz dinde direktir, kulluk için gerektir,
Vücutta sanki baştır, hem gönül, hem yürektir.
Namaza mani olan iş
Namaza mani işin, faydası, hayrı olmaz,
Mümin vaktinde kılar, asla kazaya koymaz.
Namaz
Araç değil amaçtır, İslam’ın binasıdır,
Gözümüzün nurudur, kalblerin cilasıdır.
Namaz önemlidir
Namaza önem verip doğru dürüst kılmalı,
Yalan yanlış kılmaktan utanıp sıkılmalı
Dua kabul olmaz
Kişi, namaz kılmazsa, kabul olmaz duası,
Yaptığı iyi işler, silmez kalbdeki pası.
İlahi rıza
Doğru kılınan namaz, kişiyi dine bağlar,
Kötülükten men eder, Hak rızasını sağlar.
En efdal amel
Namazı doğru kılmak, çok büyük sevap olur,
Münker ve Nekir için gerekli cevap olur.
Gafletle namaz kılmak
Kim ki kötülüklerden olamamışsa selâmet,
Bu, namazı gafletle kıldığına alâmet.
İhlâs ve namaz
İhlâsla namaz kılan, kavuşur çok nimete,
Sıkıntıya uğramaz, uçup gider Cennete.
Namaz ve Cemaat
Namaz kılan gösterir, Mevlâ’ya itaati!
Faziletini bilen, kaçırmaz cemaati!
Sonsuz mutluluk
Kurtuluş kolaylaşır, secdeye değse başlar,
Çünkü sonsuz mutluluk, ancak namazla başlar.
Yarına bırakma
Bahane etme yılın kışını ve yazını!
Hemen kıl namazını, kabre sakla nazını!
Hep “Yarın kılacağım” diye ihmal edenin,
Daha dün kılmış idik, cenaze namazını.
Danışmak
İstişare sünnettir, danışan dağı aşar,
Danışmadan iş yapan, düz yolda bile şaşar.
Kılavuzu karga ise
Sapık şeyh çoğaldıkça, zil takıp oynar şeytan,
Kurtulamaz çöplükten, rehberi karga olan.
Gözden ırak olan
Sevgi yakınlık ister, kaçan mahrum kalırmış,
Gözlerden ırak olan, gönülden de olurmuş.
Bilene danış
Bir çıkmaza girmişsen, sendeki bu çile ne?
Bin bilsen bile yine, gel danış bir bilene.
Soran bulur
Bilmemek ayıp değil, sormamak ayıp olur,
Ehline soran kişi, hakiki yolu bulur.
Sohbetin önemi
Şüphesiz bir nefes sıhhat gibi devlet olmaz,
Sağlıkla birlikte, sohbet gibi nimet olmaz.
Gönül işi
Eğer gönlü şeyhi için çarparsa,
Fizan’da da olsa, hep yanındadır,
Eğer gözü gönlü başkasındaysa,
Yanında da olsa, çok uzaktadır.
Sevilen güzeldir
Kimin bir güzele gönlü düşmüşse,
Rahatı bozulur, başkası gelse,
(Al, yüz lale) dense, âşık bülbüle,
Hiçbirini değişmez asla bir güle.
Gururlanma
Boş şeyle gururlanma, deme var mı ben gibi!
Tersten bir rüzgâr eser, savurur harman gibi.
Güç iş
Kıyamet yaklaştıkça, güçleşir uymak dine,
Ateş almaya benzer, elimizin içine.
Eken biçecek
Ecel şerbetini herkes içecek,
Eden bulacaktır, eken biçecek.
Öleceksin
Nasıl yaşarsan yaşa, mezara gideceksin,
İstediğini topla, bir gün terk edeceksin.
Eken biçer
Dünya tarladır eken biçecek âhirette,
Ekmeden mahsul ummak ahmaklıktır elbette.
Herkes ektiğini biçer
Bugün ne ekmişsen, yarın onu biçersin,
Bugün nasıl yaşarsan, yarın öyle göçersin.
Ölüm
Ne kadar çok yaşansa, ölüm gelir muhakkak,
Eceli gelen gider, vaki olur emr-i Hak.
Ölmeden önce ölmek
Kaçınmak mümkün değil, ecel gelince ölmek,
Ne büyük saadettir, ölmeden önce ölmek.
Ölüm pusuda
Bilinmez ölüm seni bekliyor nerelerde,
O hâlde onu bekle her zaman ve her yerde.
Ayrılık günü gelir
Tomurcuk gül de solar, bir gün düşer dalından,
Kim var ki ayrılmayan, sevdiğinden, malından?.
Ölüm var
Bu dünyanın sonu boş, cilvesi gelmesin hoş!
Ecel bir gün yakalar, istersen çok hızlı koş!
Yarın gelecek mi?
Dün öldü bugünse, can çekişmede,
Yarın yeni bir gün doğmaz belki de.
Üç şey
Cehennem ateşinden, olmak isteyen halâs,
Şu üç şeye yapışsın: İlim, amel ve ihlâs.
Sözüm çok sana
Az söyledim, çekindim kalbini kırmamaya,
Yoksa söylenecek söz, elbette çoktur sana.
Mahrum kalan
Nimete kavuşana, sonsuz âfiyet olsun!
Nimetten mahrum kalan, suçu kendinde bulsun!
Hakk’a teslimiyet
Kahhar'ın korkusundan, kim ağız açabilir?
Her yer Onun mülküdür, nereye kaçabilir?
Şükür
Vücutta her zerre, gelse de dile,
Şükrün çok azını yapamaz bile.
Siperlenmek
Düşmana saldırılmaz, öyle her an, her yerde,
Gizlenmek, siperlenmek lazım olur bazen de.
Saadet
Her işin ihlâs olsun, serde oldukça canın,
Elbette saadeti budur iki cihanın.
Çocukken
Çocukken öğrenmeli en güzel hareketi,
Baharından bilinir senenin bereketi.
Mazlumun duası
Her tarafı sarsa da, zâlimlerin belası,
Hepsini yere serer, bir mazlumun duası.
Sebebe yapışmak
Sebeplere yapışan, elbette kalmaz naçar,
Güvenirse Allah’a, ona çok kapı açar.
Müminin miracı
Doğru kılınan namaz, ebediyet tacıdır,
Yerin göğün nurudur, müminin miracıdır.
Küfür İman
Dini doğru öğrenmek lazımdır her insana,
Küfür bırakılmazsa, kavuşulmaz imana.
İlmihal ve namaz
İlmihali okuyup dinimizi bilelim,
Namazı doğru kılıp, kalbden pası silelim.
Haddini bilmek
Hak aşkıyla sulanan bahçenin gülü solmaz,
Haddini bilmek gibi, ilim ve irfan olmaz.
Cehalet ve ilim
Her türlü iyiliğin düşmanı cehalettir,
İlimden uzak kalmak, ne büyük felakettir.
Hasret
Dostlardan ayrılalı, kalbim kan ağlıyor,
Bu hasretlik ateşi, ciğerimi dağlıyor.
Tevekkül
Tevekkül sahibinin yardımcısı Hak olur,
Yardımcısı Hak olan, nasıl olsa kurtulur.
Gel
Hasta ruha can veren, etkili bakışa gel!
Kıymetli silsileye götüren akışa gel!
Haktan ayrılmamalı
İbadetleri yapmak, seni usandırmasın,
Doğrudan ayrılma ki, Mevla utandırmasın!
Fırsatı kaçırma
Ehl-i sünneti öğren, boş yere inat etme!
Bid’atlere dalıp da, ömrünü berbat etme!
Düşmanı güldürme
Hâline şeytan güler, görünce bu gafleti,
Dininden taviz verme, güldürme o laneti!
Hüner
İnsanoğlu bir fener, âkıbet bir gün söner,
Harap olmuş bir kalbi, tamir etmektir hüner.
İlim
İlim yoksa din çıkar, milletin arasından,
Kurtulmalı cehalet denen yüz karasından.
Gaflet
Cehennem azabına, hangi yiğit dayanır?
Gaflet içinde yatan, nasıl kolay uyanır?
Ruh
İnsan denilen varlık, el, kol, ayak, baş değil,
İnsan ruha denilir, burun, kulak, kaş değil
Evliyaya bakış
Hep zahirine bakar cansız ahmak serseri,
Evliya candır, canlı, cana olur müşteri.
Yağmur gibi belâ
Dertlere mâruz kalır, enbiya ve evliya,
Nisan yağmuru gibi, onlara yağar belâ.
Sevmekten maksat
Onu sevmekten maksat, sıkıntıyı tatmaktır,
Gayrıdan gelen tadı, düşünmeden atmaktır.
Sebebe yapış
Hakk’a bırak işini, sebebe yapış yeter!
Peki diyen herkese, bu söz olmalı rehber!
Asıl marifet
Ehli hüner mihneti, kendisine zevk eder,
Bilir neşe ve keder, bazen gelir ve gider.
Mezar
Gitti gençlik, fayda yok, etse de hep âh-u zar,
Yaşı yetmişi geçen Hoca’yı bekler mezar.
Hak yoldan sapma
Dininden taviz verme, paraya pula tapma!
Bid’at ehline uyup, Ehl-i sünnet’ten sapma!
Dünya
Şu yalancı dünyada, kimse sonsuz kalamaz,
Parası çok olsa da, asla murat alamaz.
Malın hesabı
Dünyayı toplamakla, insan niçin yorulur?
Mirasçılar yer içer, hesap ondan sorulur.
Ayrılık
Yıllarca ayrı kalsan, seni her an anarım,
Hasretlik ateşiyle gece gündüz yanarım.
Kader keder
Vatandan uzaktayım, gurbetteymiş kaderim,
Hasretlik uzadıkça, çoğalıyor kederim.
Kimsesizler kimsesi
Herkesin var bir kesi, bu bî-kesin yok kimsesi,
Bu kesin, sen ol kesi, ey kimsesizler kimsesi.
Kes: Kişi, adam, sahip
Bî-kes: Kimsesiz
Evliyanın sohbeti
Erenlerin sohbeti, öyle kolay bulunmaz,
Sohbete kavuşanlar, feyizden mahrum kalmaz.
Akıllı ve ahmak
Akıllı mallarını, yok etmez, hayra verir,
Ahmak ele bırakır, düşmanı sevindirir.
Nasipsiz kimse
Elverişli değilse, iyiliğe bir kimse,
İstifade edemez, Peygamberi de görse.
Niçin
Kâmil mürşidin yoksa, niçin talep etmezsin?
Varsa, onun yolundan niye sen de gitmezsin?
Âlemlere rahmet
Rabbimizin mahbubu, Hazret-i Muhammed’dir,
Cismi pak, ismi Ahmed, âlemlere rahmettir.
Virân olur
Kanma fâni dünyaya, gün gelir virân olur,
Bu sürdüğün demlerin, hepsi de yalan olur.
Mevlâ’nın yardımı
Mevlâ yardım ederse, herkes sana yol verir,
Yoktan sebep yaratır, ihsan eder, bol verir.
Boş gelmeli
Boş geldik evimizden, hiçbir şey getirmedik,
Ne duymuşsak hepsini hocamızdan öğrendik.
Bulunmaz hazine
Âlimin her kelâmı, bulunmaz hazinedir,
Bir sohbeti, yıllarca bitmez kütüphanedir.
İmanlı olmak
Nil Nehri, Kıptîlere görünürdü kan gibi,
Saf su gördü Hazret-i Musa ile ümmeti.
Terazi
Adalet terazisi, bir gün kurulacaktır,
Burada yapılanlar, tek tek sorulacaktır.
Adam sen de
Haram helâl demeyip, bulduğunu yiyenler,
Yarın azap çekecek, adam sen de diyenler.
Esrarlı kuş
Bu kuşu herkes bilmez, zordur kavuşmak ona,
Kaf dağında dolaşır, Anka ile yan yana.
Danışmak
Salihlere danışan, doğru olanı bulur,
Kerimlerle olan iş, elbette kolay olur.
Âşık gizlenemez
Derindir aşk denizi, görünmez asla dibi,
Ama âşığın sesi, duyulur davul gibi.
Aşk olmasaydı
Eğer aşk olmasaydı, sevgiyi ne yayardı?
Şiiri, ilahiyi, kim okur, kim duyardı?
Bahane
Deme (Ben henüz gencim, işim gücüm şahane!)
Ölüm gelince olur, baş ağrısı bahane.
Dinin direği
(Namaz karın doyurmaz) diyen ahmak çok olur,
Hâlbuki namaz yoksa, iman gider, yok olur.
Zehirdir
Rabbi anmaktan başka, güzel olan ne varsa,
Hepsi cana zehirdir, hattâ şeker de olsa.
Tedbir ve takdir
Emre uyup tedbir al, takdir nedir bilinmez,
Bil ki Hakk’ın takdiri, tedbirle de değişmez.
Hedef bellidir
Ehl-i sünnetin yolu, tarif edildi sana,
Hedef bellidir, dönme, o yana ve bu yana.
Gözyaşı
Neler yapmaz gözyaşı ile edilen dua,
Binlerce top ve tüfek, onu yapamaz asla.
Sözüm çoktur
Yeterince bildirdim, fazla şey sorma bana!
Belki de incinirsin, yoksa sözüm çok sana.
Sohbet
Halk sanır ki, nimet olmaz devlet gibi,
Gerçek şu ki, devlet olmaz sohbet gibi.
Aşkın ateşi
Sönmez aşkın ateşi, gönülden gönle akar,
Mâşuktan başkasını, ne varsa hemen yakar.
İki şeyin hasreti
Hasrette iki şeyin, bulunmaz asla eşi,
Biri giden gençliktir, diğeri din kardeşi.
Belki faydalanırsın
Dinimizin esası, anlatılıyor sana,
Belki faydalanırsın, ya çarpar kulağına.
İşin özü
Nakille bildirdiler, bize işin özünü,
Yabana atmamalı, büyüklerin sözünü.
Güzellik
Ne de olsa bulunur, bir güzellik çirkinde,
İnci gibi görünür, beyaz dişler zencide.
Kıymetini bilmek
Ehl-i sünnet yolunu, aynen naklettik size,
Kıymetini bilenler, çok dua etsin bize.
Nazı bırakmalı
Hak yola baş koyanın, harika olsa da pek,
Nazlanmayı bırakıp, hep naz çekmesi gerek.
Dost
Garip olan yayadır, zengin olan atlıdır,
Dosttan konuşmak ise, zenginlikten tatlıdır.
Tükenmez sözüm
Lafı çok uzatmadım, anlarsın iki gözüm,
Kalbin kolay kırılır, yoksa tükenmez sözüm.
İş budur
Hâlis ibadet yoksa, kurtuluş ümidi güçtür,
İşte esas iş budur, bundan başkası hiçtir.
Beşer şaşar
İnsan beşer, durmaz şaşar,
Eder hata, üçer beşer,
Asfalt yolda yürür iken,
Ayak sürçer, yere düşer!
Usanma
(Ben çok yaşarım) deme, eceli uzak sanma!
Kötülükten uzak dur, iyilikten usanma!
Gençlik
İyi tohum ekmeli, bugün gençlik çağında,
Ne ekmişsek biçeriz, yarın Cennet bağında.
İki kimse
İki kimse vardır ki, ölümü hatırlamaz:
Biri hep haram işler, öteki namaz kılmaz.
Bir gün
Unutma bir gün gelir, tutmaz olur bu eller,
Elbette söyleyemez, Allah demeyen diller!
Tevbe
Elbette kurtulacak, tevbeyle ölen kişi,
Müjdelere kavuşur, günahsız gelen kişi.
Öfke
Hem (Keskin sirke, küpe zarar verir) diyorsun,
Buna rağmen kızıyor, küplere biniyorsun.
Allah için
Yapılan ve sevilen, Allah içinse eğer,
Sıkıntı çekilse de, bunlar her şeye değer.
Aklı yoktur
(Görülmeyen şey yoktur) diyenin yoktur aklı,
(Aklı olsa görülür) diyen değil mi haklı?
Naz çekmek gerek
Nazlı biri olsa da, aşka tutulan kişi,
Her zaman hep naz çekmek olmalı onun işi.
Feryat
Âşıkların feryadı, bilene mânidardır,
Dikkat et sözlerinde, ibretli çok şey vardır.
Dostun ayrılığı
Dostların ayrılığı, çok gelir, sürse de az,
Gözde bir kıl olursa, insan rahat olamaz.
Kötülük ve iyilik
Kötülüğe kötülük, her kişinin kârıdır,
Kötülüğe iyilik, er kişinin kârıdır.
Akla güvenme
Aklına güvenenin, ayağı tahtadandır,
Kim der, tahta ayağa, demir gibi sağlamdır.
İhlâs
Makbul ibadet için, ihlâslı olmak gerek,
Dikilse de yeşermez, içi boş bir çekirdek.
Zordur
Ona kavuşmak zordur, denizde ve karada,
Çok derin uçurumlar, sarp dağlar var arada.
Hizmet aşkı
Ne mutlu, hizmet aşkı, her tarafı sarıyor,
Kalb, onu düşünüyor, gözler onu arıyor.
Hizmet için
O, ne iyi bir dil ki, hep hizmeti anıyor,
Ne talihli bir kalb ki, hizmet için yanıyor.
Çileli yol
Rahatlığı arama, bu bir çile yoludur,
Teçhizatsız gidilmez, yollar çok korkuludur.
Âşık
Âşık, yaya olsa da, o, her zaman atlıdır,
Yolda belde sürünmez, uçar hep kanatlıdır.
Sohbet
Gönül ne çay ister, ne kahvehane,
Gönül sohbet ister, kahve bahane.
Ölümü unutur
Şu iki gâfil kimse, ölümü hatırlamaz:
Biri haramdan kaçmaz, biri de namaz kılmaz.
Diploma
Diplomaya güvenir, kendini âlim sanır,
Böyle kimse şeytana, gayet kolay aldanır.
Cepsiz kefen
Zengin olsa ne yazar, sonu bir cepsiz kefen,
Deli değil de nedir, varlığıyla övünen?
Kurban bayramı
Gönüller neşe dolsun, bayram mübarek olsun,
Kestiğimiz kurbanlar, sıratta binek olsun!
Şans bu
Rast giderse işin,
Taşa geçer dişin.
Ters giderse işin,
Muhallebi yerken,
Parçalanır dişin.
Batı medeniymiş
Eğer medeni olmak, açmak ise bedeni,
Demek ki şu hayvanlar, Batı’dan da medeni.
Diploma
Diplomaya güvenir, kendini âlim sanır,
Böyle kimse şeytana, gayet kolay aldanır.
Tabut ve yakut
Tahtadan yapılsa da, tüyler ürpertir tabut,
Taş cinsinden olsa da, ziynettir kızıl yakut.
Nemelazımcılık
Şu nemelazımcılık, bizi yiyip bitirir,
En güzel hasletleri, birer birer götürür.
Herkes ektiğini biçer
Anneden geçilir de, sevilenden geçilmez,
Kötülük ekilirse, elbet hayır biçilmez.
Yalancı
Yalancının evi yanmış, hiç kimse inanmamış,
Çünkü herkes bunu da, yine bir yalan sanmış.
Allah dostunu seven
Kişi sevdikleriyle beraber olacaktır,
Allah dostunu seven, elbet kurtulacaktır.
Âhirete hazırlık
Tarlaya arpa eken, nasıl buğday biçer ki?
Ömrü imansız geçen, nasıl mümin göçer ki?
Bir tut
Mecnun’u hor görme, Leyla ile bir tut!
Hikmet damlasını, derya ile bir tut!
İlmi ile âmil değilse bir âlim,
Onu bülbül sanma, karga ile bir tut!
Sen nesin?
Deliysen doktora git! Ölüysen mezara gir!
Müslümansan tevbe et, temizlensin bütün kir!
Zakir ve hakir
Şükreden şâkir olur, zikreden zâkir olur,
Allah’ı tanımayan zelil ve hakir olur.
Gözyaşı
Mümine has gözyaşı, ilahi bir rahmettir,
Hak’tan salih kuluna ihsandır, merhamettir.
Ağlamak
Dünya için ağlamak, aşağılık, zillettir,
Acayiplikten öte, katmerli cehalettir.
Dünya
Dünya peşinde koşmak, acı bir nedâmettir,
Basiret ehli için, apaçık dalâlettir.
Herkes ektiğini biçer
Nasıl yaşarsan yaşa, elbet bir gün göçersin,
Ettiğini bulursun, ektiğini biçersin!
İslam gelince
İslamiyet gelince, değişti nice insan,
İmanla şereflendi yıllarca puta tapan.
Marifet ehli
Mürşid-i kâmil zatlar, firâsetle bakarlar,
Zulmeti aydınlatır, kalbe ışık yakarlar.
İhlaslı ol
Bütün ibadetleri ihlâs ile edâ et
Allah rızâsı için, neyin varsa fedâ et
Niye bugün değil
Yarın iyi bir tevbe edeceğim diyorsun,
Bugünü yarınlara niçin erteliyorsun?
Adamsız elbise
Şu garibin sesi yok, yeni elbisesi yok,
Bazı elbiseler var, içinde kimsesi yok.
Malını bırakacaksın
Nasıl yaşarsan yaşa, mezara gideceksin,
Biriktirdiğin malı, bir gün terk edeceksin.
Dini bilmek için
Meal, tefsir okuyan, dini doğru bilemez,
İlmihal okumayan, doğruyu öğrenemez.
Dine uymak zorlaşır
Kıyamet yaklaştıkça, güçleşir uymak dine,
Ateş almaya benzer avuçların içine.
Bilgi sizsiniz
Yoksa ilmihâliniz, gayet bilgisizsiniz,
İlmihâliniz varsa, artık bilgi sizsiniz.
Değer sizsiniz
İmansızsanız eğer, elbet değersizsiniz,
İmana kavuşunca, artık değer sizsiniz.
Akılsız başın cezası
Cahil; kızıp oğluna, kızına dayak çeker,
Akılsız olan başın cezasın ayak çeker.
Araba devrilince
Araba devrilince, yol gösteren çok olur,
Yardım istediğin an, hepsi birden yok olur.
Gül için figan
Bülbülün figanı var,
Gülle halvet anı var,
Canansız can aşksızdır,
Her canın cananı var.
Mazlumun gözyaşları
Aldatmasın şatonun, renkli mermer taşları,
Kralı suda boğar, mazlumun gözyaşları.
Tefekkür
Çekirdek içinde orman gizlidir,
Zehirler içinde derman gizlidir,
Bunları ibretle tefekkür gerek,
Tahıl tanesinde harman gizlidir.
Neye yarar
Altının yanında pul neye yarar?
Hakkı tanımayan kul neye yarar?
Doğru diye herkes bir yola girmiş,
Cennete çıkmayan yol neye yarar?
Bülbülün derdi
Dikenle gül dost olmuş,
Bülbülün gözü dolmuş,
Göğe çıkmış feryadı,
Çekip saçını yolmuş.
Biri demiş: Hey bülbül!
Al sana lale, sümbül!
Bülbül ah çekip der ki:
İstemem, ille de gül.
Yıllar geçiyor
Yaşadığın sürece, gelir geçer her sene,
Ömrü boşa harcama, kıymetini bilsene!
Ölüm korkusu
Kim Allah’tan korkarsa, ölüm ona yâr olur,
(Dirilmek yok) diyorsa, kabri ona dar olur.
İhlâsla kılınan namaz
İlimle ve ihlâsla, kılınırsa bir namaz,
İşe engel çıkarmaz, onu yolda bırakmaz.
Can verme telaşı
Veren de, alan da O, ne var ki acınacak?
Telaşını gören de, bu can senin sanacak.
Kurtuluş fırkası
Doğru iman edenin yardımcısı Hak olur.
Yalnız necat fırkası Ehl-i sünnet kurtulur.
Aşure günü oruç
Üzerinden gafleti hemen atmalı mümin,
Yarın aşure günü, oruç tutmalı mümin.
Sızdıran kap
Kibirliyse bir kişi, her şeye hemen kızar,
Bir kapta ne var ise, dış yüzüne o sızar.
Nefs kendine taptırır
Nefis her kötülüğü yaptırmaya çalışır,
Kibirlenir, kendine taptırmaya çalışır.
Eken biçer
İyi, güzel tohum ek, hayatın her çağında!
Ektiğini biçersin, yarın Cennet bağında.
Şu iki kişi
Şu ikisi ölümü asla hatırlayamaz,
Biri, hep haram işler, biri de, namaz kılmaz!
Tevbe eyle
Canın bedende iken, tevbe eyle Allah'a!
Bırak o günahları, hiç işleme bir daha!
Mümine miraç
Namaz dertlere deva, mahşer günü başa taç,
Doğru kılınır ise, mümine olur miraç.
Allah için uyku
Allah için değilse, uykusuz kalmak boştur,
Eğer onun içinse, uyumamız da hoştur.
Kalbdeki taşı erit
Namaz imanın başı, akıt gözünden yaşı,
Doğru namaz kılarak, erit kalbdeki taşı!
İman dolu gönül
Ne mutlu o kişiye, okuduğu Kur’an ola!
Ezanı işitince, gönlü imanla dola!
Müminin miracı namaz
Namaz dinde direktir, saadetin tacıdır,
Doğru kılınan namaz, müminin miracıdır.
Ruh ve beden sağlığı
Ruhun sağlığı için, az günah işlemeli,
Beden sağlığı için de az yiyip içmeli.
Çalışarak dua
Önce çalışmak, sonra dua dinin esası,
Kabûle şâyân olur, çalışanın duası.
Usanma
Uzun yıllar yaşarım, sonsuz kalırım sanma!
İyilikten, ibadetten, sakın bıkıp usanma!
Allah de
Öyle bir gün gelir ki, tutmaz olur bu eller,
Şehadet söyleyemez, Allah demeyen diller!
İntihar
İntihar çare değil, kurtuluş yok ölünce,
Gerçeği öğrenirsin, mezarına girince.
Berat gecesi
Nice rahmet kapısı, bu gecede açılır,
Müminlerin üstüne, çok nimetler saçılır!
Dikensiz gül
(Dikensiz gül olmaz) derler,
Diken, güle vermez değer,
Kıymeti olmaz dikenin,
Yanında gül yoksa eğer.
Kader
Kader, sanki beyaza yazılan beyaz yazı,
Görünmediği için, silemeyiz beyazı.
Sohbet
Halk indinde, devlet gibi nimet yoktur,
Bilmezler ki, sohbet gibi nimet yoktur.
Kurban kes
Eğer, gücün yeterse, Allah için kurban kes!
Sırattan tez geçirir, aldırır rahat nefes.
Ölürken gülümser
Dünya zevkleri geçer, kalmaz birinden eser,
Müjde ona, ölürken, Azrail’e gülümser.
Aşûre günü
Aşûre günü oruç, bir seneye bedeldir,
Diğer ibadetler de, çok kıymetli ameldir.
Salih amel
İbadet için çalış, bırak uzun emeli!
Rabbimiz zayi etmez, hâlis olan ameli!
Beynamaz
(Yarın kılarım) derdi, zamanın beynamazı,
Yarın derken, kılındı, dün cenaze namazı.
Kötü arkadaş
Yılan, akrep sokarsa, belki de candan eder,
Arkadaşın kötüyse, dinden, imandan eder.
Danışmayan
Danışmadan iş yapan, bir gün işinden olur,
Kimi ailesinden, kimi eşinden olur.
Resulullah'ın miracı
Işık hızı yetişmez, benzeri yok cihanda,
Bilinmeyen yerlere gidip geldi bir anda.
Nankörün fendi
Nankör kimselerin, bilemezsin fendini,
Bir iyilik etmişsen, koru ondan kendini!
Rahat ve servet
Rahat getirmez sıhhat, servet ettirmez rahat,
Rahatla artar illet, servetle artar gaflet.
Akıbet
Nasiptir gezdiren yer yer bizi,
Gün gelir, akıbet yer, yer bizi.
Kazdığı kuyuya düşer
Kim başkası için, kazarsa kuyu,
Önce kendi düşer, hem yüzün koyu.
Hâlık bilir
İyilik et göle at, toplasın onu balık!
Bunu bilmezse balık, şüphesiz bilir Hâlık.
Büyüğü küçük görme
Büyüklük insanlara, Hak'tan birer atâdır,
Büyüğü küçük görmek, çok büyük bir hatadır.
Kelimeler:
Atâ: Hediye
Besle kargayı
Acırsan hâine, evini soyar,
Beslersen kargayı, gözünü oyar.
Hâine iyilik etmek
Hâine güvenilmez, tut, atalar sözünü!
Kim beslerse kargayı, oyar kendi gözünü.
İstişare etmeyen
Rotasını kaybeder, sayısız hata işler,
Sonunda pişman olur, gider demiri dişler.
Ömür bir gündür
Ömrümüz üç gündür, dün geçti, yarın meçhuldür,
Demek ömür bir gündür, o da işte bugündür.
Dikensiz gül bulunmaz
Dikenleri var diye, güle yan bakmamalı,
Dikensiz gül bulunmaz, boşa can yakmamalı.
Kurban bayramı
Kurban ister bir koç, bir inek olsun!
Kesilsin Sıratta, bir binek olsun!
Zengin fakir herkes sevinsin artık,
Kurban bayramınız mübarek olsun!
Eken biçer
Bugün ektiklerini, yarın elbet biçersin,
Yaşayışın nasılsa, aynen öyle göçersin.
Gülü seven
Kim gülü severse, dikenine katlanır,
Yaya olsa da uçar, binek bulur atlanır.
Haramdan kaç
(Ne oldum) demeyesin, (Sonum ne olacak?) de!
Haramdan kaç, helâl ye, göze inmeden perde!
Devasız dert olmaz
Kalleş olan mert olmaz, devası yok dert olmaz,
Kim derdini söylemez, elbet derman bulamaz.
Ölü kalbe ilaç
Karanlığa ışık saç, hakka uy, bâtıldan kaç!
Ehl-i sünnetin yolu, bid’ate olur ilâç.
Herkes kınıyor
Can evinden vuruldu, gözyaşı pınar oldu,
Rezaletler bitmiyor, dost düşman kınar oldu.
Âlimle kendini bir tutma
Âlimlik kolay değil, bu gerçeği unutma!
O büyük âlimlerle sen kendini bir tutma!
Ömrü boşa geçirme
Kişi ilim öğrensin, eğer aklı var ise,
Çok yazık olur elbet, ömrü boşa geçerse.
Müdara
Her yerde fitne fesat, olunca âşikâre,
O zaman müdaradan başka bulunmaz çâre.
Kul azmadıkça
Kula bela gelmez, Hak, yazmadıkça,
Hak, bela göndermez, kul azmadıkça.
İşe bak
Kadının dinine bak, göz ve kaşını sorma!
Kişinin işine bak, ırkını, yaşını sorma!
Gafletle uyuma
Uykuyu biraz azalt, boşa geçmesin zaman!
Yarın çok pişman olur, yatıp gaflete dalan.
Nefse uymayı bırak
Nefse uymayı bırak! Ecel döküyor yaprak,
Malın mezara gitmez, bedenin olur toprak.
Sabrın sonu selamet
Bu can sana emanet, etme ona hıyanet!
Sıkıntıya göğüs ger, sabrın sonu selamet.
Bir düşman
Şerrin azı da çoktur, hayrın sınırı yoktur,
Bin dostun olsa da az, bir düşman ise çoktur.
Nemelazımcılık
Şu nemelazımcılık, bizi yiyip bitirir,
En güzel hasletleri, heder edip götürür.
Kötülük eken
Serden geçilir de, yâr’den geçilmez.
Şer ekilmiş ise, hayır biçilmez.
Sevenle beraber
Kişi sevdiğiyle beraber olur,
Hak dostunu seven, elbet kurtulur.
Beterin beteri
Bu hâline de şükret, beterin beteri var,
Hiçbir şey kötü değil, imansız ölmek kadar.
Âşık ölür
Mâşukun sevgisiyle âşıklar örtülüdür,
Mâşuk olanlar yaşar, âşık olan ölüdür.
Kitap
Kitap, altın kafesse, ilim içinde kuştur,
Kafesi alan kimse, kuşa sahip olmuştur.
İlmihâl
Tam İlmihâl’i oku, kalbin nur ile dolsun!
Ömrü ilimle doku, hedefin belli olsun!
Çete
Tahrikleri bitmiyor, halkımızı bölen var,
Çete kurmuş hainler, öldüren var, ölen var.
Feyiz akar
Evliyanın kalbinden, alana feyiz akar,
Dünya sevgisini kökünden söküp atar.
Çöplükte
Atalar der, erken kalkan yol alır,
Horoz ölür, gözü çöplükte kalır.
Peynir gemisi
Alçakta duranı duman bürümez,
Peynir gemileri, lafla yürümez.
Sevene
Aba da bir, yaba da bir giyene,
Güzel de bir, çirkin de bir sevene.
Sevilen güzeldir
Kimine uzun dersin, kimine ise bodur,
Gönlün kimi severse, aslında güzel odur.
Aslına çeker
Katran kaynamakla, olur mu şeker?
Aslı bozuk olan, aslına çeker.
Dine uymak
Önce, imanı düzelt, emri, yasağı gözet!
İslam’a uymayanın, sonu olur felaket.
Ekmeden biçilmez
Herkes iyi bilir ki, kim ekerse o biçer,
Ekmeden ürün uman, havasın alır geçer.
Sükût et
İlmin varsa konuş da, âlim diye ansınlar,
İlmin yoksa sükût et, seni adam sansınlar.
Doğruluktan ayrılma
Yalancının başına, devlet kuşu konar mı?
Doğruluktan ayrılma, hile yapan onar mı?
Rabbimiz kavuştur
Hasretle, iştiyakla, dostumuza gideriz,
“Rabbimiz kavuştur” diye, dua ederiz.
Çalışmak
Fatih'ten ve Yavuz’dan bize kaldı bu vatan,
Hak katında bir midir, çalışanla boş yatan?
Hayat
Bu hayat bazen tatlı, bazen de çok acıdır,
Bazısı lanet eder, bazısı duacıdır.
Mutlu olmak
İnsanları mutlu kılan, hak olan inancıdır,
Kötü yönleri görmek çekilmez bir sancıdır.
Nefse muhalefet
Kavuşmak istiyorsan, yarın büyük sevince,
Muhalefet edesin, nefsine gündüz gece!
Moda ve zillet
Şu sosyete kapıldı, moda denen illete,
Maymunca taklit etti, düştü koyu zillete.
Edepli ol
Asaletinle yaşa, hep edebini takın!
Çirkeflere taş atma, modaya uyma sakın!
Miraç Gecesi
Namaz Miraç Gecesi, Rabbimize arz oldu,
Beş vakit kılınması, müminlere farz oldu.
İman
Doğru olan bir iman, kulun en büyük bahtı,
İnanan sultan olur, ne yapsın tacı tahtı?
Cahil masal der
Dinimiz çok yücedir, o kadar çok güzel ki,
Dinden habersiz cahil, (Bunlar masal) der belki.
Zayıflatma imanını
Tam İlmihâl’den öğren helâli ve haramı!
Günahlardan uzak dur, zayıflatma imanı!
Öğüt almayan kulak
Hangi kulak ki, öğüt almaz dinlediğinden,
Ona akıtmak gerek, kurşunu deliğinden.
Ramazan
Bütün azalarla seni tadarız,
Her çeşit günahı silkip atarız,
Teravihi kılıp şevkle yatarız,
Gayet mübarektir Ramazan ayı.
Gafletten sakın
Niye, imkânın varken, çürük tohum ekersin?
Gafletin cezasını, âhirette çekersin.
Huzuru bulmak zor
Etrafı kavururken, şu inkâr anaforu,
Günümüzün insanı, nasıl bulur huzuru?
İsyanı yer taşımaz
İbretle bakan görür, anlar çağın hâlinden,
Yer taşımaz isyanı, yarılır vebalinden.
Ölüm peşinde
Önünü göremezken, gözü hep uzaktadır,
Ölüm peşinde gezer, bir ayak tuzaktadır.
Son pişmanlık faydasız
Bâtıldan uzak durup, gerçeğe dayanmalı,
Son pişmanlık faydasız, ölmeden uyanmalı.
Dine hizmet
İslâm büyük bir nimet, sen de et dine hizmet!
Değerlendir vaktini, Hakk’a eyle ibadet!
Hakk’a teslim ol
Şükret yalvar Allah'a, gözünü yum günaha!
Hakk’a teslim olursan, kavuşursun felaha.
Hak yol
Hiç yok iken, var olduk, akıl fikirle dolduk,
Sayısız yol içinde, şükür Hak yolu bulduk.
İnkâr eden
Kul, ya Hak yolda yürür, ya da küfürde çürür,
İnkâr eden gününü, yarın mahşerde görür.
Eken biçer
Gün gelir herkes göçer, ecel şerbeti içer,
Kim neyi ekmiş ise, mahşerde onu biçer.
İbretle bakmayan göz
Bir göz ibretle bakmaz ve tefekküre dalmaz,
Bundan daha büyük, insana düşman olmaz.
Zulüm payidar olmaz
Zulüm payidar olmaz, o da söner nihayet,
Ev yıkanın hanesi yıkılır bir gün elbet…
Bitmeyen gaflet
Bu hâl ne vakte kadar, böyle devam edecek?
Uzun süren bu gaflet, nereye dek gidecek?
İslam’a uyan
İslam’a uysa kişi, hayırlı olur işi,
Bakışları netleşir, ayırır şeşi beşi.
Allah var
Gizli açık her şeyi bilen yüce Allah var,
İyilikte çok sevab, kötülükte günah var.
İhtiyaçlar bitmez
Ahmağın borcu bitmez, tükenmez ihtiyaçlar!
Bir borç daha bitmeden, diğeri hemen başlar.
Kötü kazanç
Kazancı pornodadır, dönüp duruyor çarkı,
Kadın ticaretinden, var mı bu işin farkı?
Edepsiz âlim olmaz
Edepli dine uyar, fâsık ve zâlim olmaz,
Çok ilim öğrense de, edepsiz âlim olmaz.
Kulluk eden sevilir
Hep iyilik edersen, iyi bilirler seni,
Hakk’a kulluk edersen, insanlar sever seni.
İslam’a uy
Bildiğin bilmediğin, her günaha tevbe et!
İslam’ın hükmüne uy, emri yasağı gözet!
Hesap var
Çıkmayı öğrenmeli, dünya denen kafesten!
Kul hesaba çekilir, aldığı her nefesten.
Gülü bülbül bilirmiş
Gonca gülün kadrini, ancak bülbül bilirmiş,
Senin sevgin ehline, âb-ı hayat gelirmiş.
Leyla’ya kavuşmak için
Mecnun’um diyen kimse, hep kan ağlasa bile,
Leyla’ya kavuşamaz, çölde çekmeden çile.
Baş denmez
Gözden akan her suya, merhametli yaş denmez,
Secdeye gitmiyorsa, öylesine baş denmez.
Mevla için
Delirsen Mecnun gibi, çöl aşsan Leyla için,
Boşa gider gayretin, değilse Mevla için.
Eli boş çevirmez
Boş çevirmez elini, (Yâ Rabbî lütfet) dersen,
Şânı yücedir, verir, ne kadar çok istersen.
İyiler gider
Ne hancı kalır, ne han, hepsi silinip gider,
İyi kötü her insan, tabuta binip gider.
Taş yüzük
Yüzük olacak bir taş, sert hâlini bırakır,
Kırılıp yontulmayı elbette göze alır.
İtiraz ve namaz
Felah isteyen herkes, bıraksın itirazı!
Tâdil-i erkân ile kılmalı her namazı.
Doğru kılınan namaz
Doğru kılınan namaz, gamlı gönlü şen eder,
Huzura kavuşturur, kötülükten men eder.
Dindeki gaye
Namaz dinde gayedir, İslam’ın binasıdır,
Müslümanın miracı, kalblerin cilasıdır.
Kötülük ve namaz
Bir kimse bulamazsa, kötülükten selâmet,
Namazını gafletle kıldığına alâmet.
En efdal amel
Namaz en efdal amel, edası çok sevaptır,
Münker ve Nekir için, en güzel bir cevaptır.
Namaza önem vermeli
Namaza önem verip, doğru dürüst kılalım,
Yalan yanlış kılmaktan, utanıp sıkılalım!
Beynamaz
Beynamazın imanı, zayıflar, sağlam kalmaz,
Kolayca küfre girer, farkında bile olmaz.
Namaz kılmamak
Beş vakti kılmayanın, kabul olmaz duası,
Yaptığı iyi işin, olmaz asla faydası.
Öncelikli iş
İşi öne alıp da, namazını aksatma!
Namaza öncelik ver, dini dünyaya satma!
Dinin direği
Direksiz olan bina, ayakta sağlam kalmaz,
Namaz dinde direktir, namazsız İslam olmaz.
Vücuttaki baş gibi
Vücutta baş ne ise, aynıdır dinde namaz,
Başsız vücut olmazsa, namazsız İslam olmaz.
Başsız insan
Başsız beden yürüse, korku kaplar insanı,
Başsız görür evliya, hiç namaz kılmayanı.
Gönülsüz yapma
Gönülsüz namaz kılan gâfil bir kişi olma!
Yarın mahşer gününde, saçını tutup yolma!
Müslümana hizmet
Din kardeşine hizmet, olur makbul ibadet,
Müslümanı üzmekse, olur büyük felaket.
Sebebe yapışmak
Sebeplerine yapış, tevekkülü bırakma!
Nasipse o iş olur, boşa kafana takma!
En büyük hazine
Farz-ı ayn ilimden bir şey öğrensen eğer,
Dünyanın hazinesi etmez bu kadar değer.
Tedbir takdiri değiştirmez
Tedbir alıp koşsa da, takdirine yetişmez,
Takdir yerini bulur, tedbirle iş değişmez.
Salihlerle ol
Evliya ganimettir, gidip onlarla otur!
Sevip oturan köle, kalkınca sultan olur.
Kendi düşen ağlamaz
Dünya malının hırsı, bir menfaat sağlamaz,
Hırs, ayağı kaydırır, kendi düşen ağlamaz.
Önce yapılan iş
Allah’ın her emrini öne almalı kişi,
Namazı kılıp sonra, yapmalı başka işi.
İsteyene verir
İsteyene Rabbimiz, rahmet kapısı açar,
Hazineleri boldur, üstüne nimet saçar.
Hâlsiz adam
Çok hâlsiz olsak da, gel denirse koşmalı,
Kavuşabilmek için, karlı dağlar aşmalı.
Çay olmasa ne çıkar
Sohbetin demli çayı, hep burnumuzda kokar,
Hocamız gelmiş ise, çay olmasa ne çıkar?
Güneş doğmaz
İşlerin ters giderse, gurbet çıkar önüne,
Her yer karanlık olur, güneş doğmaz gününe.
Dolduruşa gelmek
Ne cömertsin derler, maldan ederler,
Çok yiğitsin derler, candan ederler.
Kırılmak
Herkes bilir ki, her şey incelince kırılır,
İnsan ise, kabalık gösterince kırılır.
Mazlumun âhı
Mazlum olanın âhı, indirir tahttan şâhı,
Dağlardan ağır gelir, zulmedenin günâhı.
Etme bulma
Gücendirmezsen kimseyi,
Gücendiren olmaz seni,
Kötülemezsen kimseyi,
Kötüleyen olmaz seni.
İncelen kopar
Demirden olsa her şey, çok incelince kopar,
Zulüm bunun aksine, kalınlaşınca kopar.
Adam sansınlar
İlmin varsa açıkla, ilmine dayansınlar;
İlmin yoksa sükût et, seni adam sansınlar!
Yanına kalmaz
Hiç kimsenin ettiği, kalır mı yanına kâr!
Zâlimin zulmü varsa, mazlumun Allah'ı var.
Mazlumun âhı
Tahttan indirir şâhı, mazlum olanın âhı,
Zulümden uzak dur, ağır olur günâhı.
Az konuşmak
Çok gülmeyi bırakmak, kavuşturur heybete,
Fazla sözden sakınmak, kavuşturur hikmete.
Az yemek
Kim ki yemeği azaltır,
Lezzet alır ibadetten.
Kim de mizahı bırakır,
Eksik olmaz zarafetten.
Dost kusur bulmaz
Gerçek dost olan insan, dostuna bulmaz kusur!
Dost, dostunun yanında, bulur rahat ve huzur.
Sevgi yükü
Aklı ve ilmi olan, her yarayı kaşımaz,
Sevgi yükü ağırdır, her kalb onu taşımaz.
Son nefes
Karanlık kafestesin, bitmeyen hevestesin,
Gafletten uyan hemen, belki son nefestesin.
Bitmeyen yorum
Kin ve nefret saçıyor, vahimdir durumları,
Laf yarışı yaparlar, hiç bitmez yorumları.
Sinsice saldırıyorlar
Rezaletler diz boyu, ihanetle iç içe,
Değişik taktiklerle, saldırırlar sinsice.
Göbek bağlamış
Rahatsızlık çoğaldı, derdimiz öbek öbek,
Kilodan geçilmiyor, göbek üstüne göbek.
Ateşin külü
İhtiyarlar perişan, üzüntülü gönüller,
Gençler ateş püskürür, saçılır göğe küller.
Dine hizmet
Dine hizmet gerekir, Hakk’ı dost bilenlere,
Ebedî azap vardır, imansız ölenlere.
İmanı korumak
Vakit, altın nakittir, israf etme zamanı!
Küfre girmekten korkup, korumalı imanı!
İlâhî şamar
Yırtılmışsa toplumun o hayâ damarları,
Doğal olay sanırlar, ilâhî şamarları.
Günün ve dünün insanı
Kin, husumet, slogan, işte günün insanı,
Sevgi, saygı, kardeşlik, bu da dünün insanı.
Sarhoş narası
Uğultular eksilmez, sokak aralarından,
Gece rahat yatılmaz, sarhoş naralarından.
Kibirlenmek
Tepeden bakan kişi, yalnız tepeyi görür,
Bir şey sanır kendini, gözünü kibir bürür.
Gecesiz gün
Her şeyin bir sonu, her günün gecesi var.
Gecesi olmayan gün, kıyamet günü başlar.
Söz ele verir
Bir şeye esas olan, şekli değil, özüdür,
Kişiyi ele veren, gözü değil, sözüdür.
Kaderdeki olur
Kazanılmaz her zaman, topla, tüfekle zafer,
Elbet meydana gelir, ne ise hükm-ü kader!
Rehber
Tutabilirsen eğer, şu söz olmalı rehber:
Hakk’a bırak işini, sebebe yapış yeter!
Esas hüner
Üzüntü ile neşe, herkese gelir gider.
Esas hüner sahibi, sıkıntıyı zevk eder.
Büyük düşman
Hangi göz ki âleme, bakar da ibret almaz,
O gözden daha büyük başka bir düşman olmaz.
Hazinenin yolu
Hazinenin yolunu tarif ettik biz sana!
Kavuşmak istiyorsan, gitmelisin o yana!
Soluk ensede
Eceli uzak sanma, soluğu tam ensede,
Muhakkak bir gün gelir, çok uzak görünse de.
Ecel gelebilir
Çiçeklerin, güllerin, gonca açmadan daha,
Ansızın ecel gelir, ya gece, ya sabaha.
Küfürden uzak dur
Ecelin şerbetini, gaflet içinde içme!
Küfür işten uzak dur, sakın imansız göçme!
İmansız ölme
Hani nerde ceddimiz, hepsi toprakta yatar,
İmansız ölenleri, Cehennem çekip yutar.
Yüzüstü düşerler
Küfre girip ölenler, yüz üstüne düşerler,
Cehenneme girince, yanar yanar pişerler.
Uslanmalı
Pusuda bekler seni, kükremiş koca aslan,
Çocuk değilsin artık, ömür geçiyor uslan!
Ufukta
Ecel denilen gerçek, dalgalanır ufukta,
Vakitsiz çıkıp gelir, karanlıkta, şafakta.
Yarına bırakma
Yarın yaparım diyen, zarardadır bilmeli!
İmanla ölmek için, kalbden küfrü silmeli!
Zorluğa katlan
Tedbirini hemen al, düşme sonsuz horluğa!
Katlanmamız gerekir, cihattaki zorluğa.
Ömür de solar
Gül, birkaç dikenle birkaç yapraktır,
Ömür, üç beş nefes sonra, topraktır.
Aşk ateşi
Mum gibi erimeyen, ben âşığım demesin!
Yanarım diye korkan, bu ateşe girmesin!
Doğrunun dostu Allah’tır
Dıştan inmeli öze, inanılmaz her söze,
(Doğruya dost yok) deme, yetmez mi Allah bize?
Sohbeti kaçırma
Kılınabilir elbet, her an nâfile namaz,
Ama ihlaslı sohbet, her zaman bulunamaz.
Nefsin kötülüğü
Nefsin maddî arzusu, hep çoğalır hiç bitmez,
Mutmainne olsa da, bu huyu asla gitmez.
Öfkeli karar
Her işin olsun yarar, kimseye verme zarar!
Sonu felaket olur, öfkeyle verme karar!
İyi kötü kimse
İyi insan mutludur, dine riayet eder,
Kötüler, huzursuzdur, durmaz şikâyet eder.
İmansızın hâli
Ateşsiz yangın olmaz, orada duman tütmez,
İmansızsa bir kişi, sıkıntısı hiç bitmez.
Dolu boş
Doğru olan gerçeği aramalı, bulmalı,
Meyveli ağaç gibi, insan dolu olmalı.
Boş kafa
Kişinin cebi boşsa, bakar ağzını yalar,
Eğer kafa da boşsa, durur hayâle dalar.
Boş başak
Eğer bir başak boşsa, eğmez, başı dik tutar,
Kibirli de böyledir, sanki bir baston yutar.
Olgun başak
Olgunlaşmış bir başak, eğer başı, dik tutmaz,
Kibirsiz de böyledir, yürürken baston yutmaz.
Aklını at
Göz dese ki, bu çöldür. Din, göl derse, o göldür,
Hak emri karşısında, göz ve aklını öldür!
Üzen üzülür
Hesaba çekilince, nice sırlar çözülür,
Edenler bulur elbet, üzenler de üzülür.
Son nefes
Verilince son nefes, çıkmaz olur artık ses,
Bütün arzular söner, ne zevk kalır, ne heves.
Aydın kimse
Namaz kalbi temizler, kötülüğü def eder,
Namazını kılmayan, olmaz asla münevver.
Allah sevgisi
Hak sevgisinden başka, güzel olan ne varsa,
Hepsi birer zehirdir, hattâ şeker de olsa!
Zikir
Kim ihlasla ararsa, Mevla’yı er geç bulur,
Kalblerin temizliği, ancak zikirle olur.
Önce çalışmak
Boş oturup kâr ummak, ahmaklıktır, fenadır,
Dinde esas, önce iş, sonra uygun duadır.
Kuru akıl
Akılla ölçen kişi, çürük halata benzer,
Akla uymaz her işi, sözü galata benzer.
Ömür sayılıdır
Şu dünya meşgalesi, seni harama iter,
İşlerle boğuşurken, bakarsın ömür biter.
Aracı yer dayağı
Çaycı ol, biracı olma, emanetçi, kiracı olma!
Belki de dayak yersin, kavgada aracı olma!
Mecnun’a göre Leyla
Tanrı sanılan put çok, ama Mevla başkadır,
El âlemde güzel çok, ama Leyla başkadır.
Elma
Meyvelerin hasıyım,
Yurdun altın tasıyım,
Yanaklarım kırmızı,
Amasya elmasıyım.
Armut
Hatırlanır Ankara,
Diyecek yok armuda,
Sayıp yenmeli imiş,
Vücuda olur gıda.
Ayva
Sarımtırak rengi var,
Etrafa koku saçar,
Kıymetini bilmezsen,
Ayvayı yersin naçar.
Nar
Kırmızımsı rengi var,
Taneleri kaplı zar,
Yer misin deme sakın!
Sorulmaz hastaya nar.
Kestane
Ağaçlarda kestane,
Topla ye tane tane,
Kaynatılarak yenir,
Kebabı da şahane!
Kayısı
Malatya hatırlanır,
Reçeli de yapılır,
Kurutulur güneşte,
Kış için hazırlanır.
Şeftali
Hatırlarım Bursa’yı,
Bahçe yaptım arsayı,
Şeftalisi çok olan,
Toplar hemen parsayı.
Portakal
Suludur portakalım,
Ağacına çıkalım,
Gitmeyelim uzağa,
Adana’da kalalım!
Mandalina
Denizlerde balina,
İzmir’de mandalina,
Ezmeden toplanılır,
Gösterilir itina.
Greyfurt
Meyveyle doludur yurt,
Çürür, kimini yer kurt,
Gribe karşı ilaç,
Vitaminli greyfurt.
Limon
Ekşi limonum sulu,
İçi vitamin dolu,
Narenciye istersen,
Gez Adana Dörtyol’u!
Üzüm
Basit görme sözümü!
Ege’mizin üzümü,
Karasıyla sarısı,
Güldürüyor yüzümü.
İncir
Ünlü Aydın yemişi,
Kolay bulunmaz eşi,
Kurtsuz olan inciri,
Elbet arzular kişi.
Kiraz
Nedir bu eda, bu naz?
Kulağa küpe kiraz,
Başın ağrırsa eğer,
Geçer yenirse biraz.
Vişne
Tatlısı ise şayet,
Reçeli hoştur gayet,
Kahvaltılarda yersin,
Olsun sana âfiyet.
Muz
Anamur’un muzuyum,
Ben bir köylü kızıyım,
Beyin oğlu isterse,
Elbet dünden razıyım.
Dut
Bal gibi tatlıdır dut,
Taze ye, ister kurut!
Yerlere dökülmesin,
Örtüyü altına tut!
Erik
Kimisi erik alır,
Tatlısına bayılır,
Kurutulur kimisi,
Kiminden hoşaf olur.
Hurma
Hicazdan gelir hurma,
Kıymetini hiç sorma!
İftara lazım olur,
Haydi git, al gel durma!
İnsan ölünce
Gün gelir söner her şey, ne ateş, ne köz kalır,
İnsan ölür geriye, etkili bir söz kalır.
Gönül verme
Gönül verme dünyanın geçici lezzetine!
Ölüm gelir düşersin ayrılık hasretine.
Kadrini bilmek
Sıhhatin kıymetini, hastalanmayan bilmez,
İnsanların kadrini, insan olmayan bilmez.
Kibir ateşi
İnsan kendini görmez, daima ele bakar,
Bil ki kişiyi ancak kibir ateşi yakar.
Kusur görmezsen
Eğer arkadaşında, görmezsen yanlış, kusur,
Aranızdan su sızmaz, eksilmez sevgi, huzur.
Dilin durursa
Sana kendinden olur, hayır şer ne olursa,
Başın selamet bulur, elin dilin durursa.
Günahtan kaçmalı
Tevbe ederim diye, sakın günah işleme!
Nefse tatlı gelse de, haram elma dişleme!
Çok konuşan
Çok konuşan kişinin, dökülür ayıpları,
Yalan dolan karışır, çok olur kayıpları.
Cimri cömert
Yeme hiç, cimrinin zehirdir aşı!
Cömerdin yükünü severek taşı!
Nasip
Nasibinse gelir Hint’ten, Yemen'den.
Nasibin değilse, ne gelir elden?
Ele yalvartma
Rabbim bizi daraltma! Kalbimizi karartma!
Zatından başkasına, bu âcizi yalvartma!
İlim ihlâs varsa
Günaha kefarettir, acı, sıkıntı, keder,
İlim ve ihlâs varsa, amelin olmaz heder.
Nefsine uyma
Her gün tevbe etsen de, nefsin tevbeni bozar,
Çok dikkatli olasın, nefsin kuyunu kazar.
Kalb denizi
Kalb bir denize benzer, dil sahil gibi durur,
Denizde ne var ise, sahiline o vurur.
Gafletten uyanmalı
Gafletten uyanmalı, Rabbimizi anmalı,
Onun sevgisi ile, gece gündüz yanmalı.
Mezhepsiz hoca
Derler ki, (Yarım doktor, insanı candan eder,)
Mezhepsiz hoca ise, dinden imandan eder.
Uzatılan söz
Bir söz ki çok uzar, dostluğu bozar,
Lüzumsuz sözlere, kim olsa kızar.
Zindan eder
Dostlarınla gezersen, girersin gülistana,
Zıtlarla beraberlik, zindan olur insana.
Maksat gül
Gönül gözün görmezse, başka şeyler bahane,
Gülü sevmişsen eğer, dikeninden sana ne!
Eden bulur
Kusur aramak için, sağa ve sola bakma!
Herkes Allah'ın kulu, sakın hiçbir can yakma!
İşi ehline sor
Yol yordam bilmeyene, insan sanıp hâl sorma!
Bülbül yanında varken, kargalara gül sorma!
Gönle girmeli
Kim ki gözden ıraksa, ırak olur gönülden,
Sen gönle girmeye bak, ırak olsa da gözden.
Bağlanma
Hâlden bilen yok diye, düşünüp de gamlanma!
Her yüzüne gülene, sakın hemen bağlanma!
Çare ara
Küsüp darılmak için, arama hiç bahane!
Sevip sevilmek için, bulmalısın çok çare!
Dertten sonra huzur
Bazen dertler, belalar bir yağmur gibi yağar,
Yağmurdan sonra yedi renk gökkuşağı doğar.
Kervan yürür
Bid’at ehli ters görür, gözlerini kin bürür,
Onlar havlayıp dursun, it ürür kervan yürür.
Dost için can taşı
Ahbaplığa yakışmaz, dost aramak can için.
Can taşımak gerekir, can için, canan için.
Vakti boşa ayırmak
Salih insan camide, vakti beşe ayırır,
Ahmak olan kahvede, vakti boşa ayırır.
Nasip işi bu
Nasipse, el getirir, yel getirir, sel getirir,
Değilse, el götürür, yel götürür, sel götürür,
Kusur arama
Helâl kazan, helâl ye, el uzatma harama!
Her hakikati ara; ama kusur arama!
Gönülden sevmeli
Yeşillik nasıl güler, bulutlar ağlamasa?
Sevgisi hemen söner, gönlünü bağlamasa.
Kim gerici?
Ey bâtılı övücü, gerçekleri yerici,
Hak emrine uyan mı, sana göre gerici?
Kazanmak ve kaybetmek
Çalışıp çok kazanmak, uzun seneler ister.
Kaybetmeye gelince, bir anlık gaflet yeter.
Sevgide fedakârlık
Fayda umma sevgide fedakâr olmayandan,
Onu sokma içeri şu gönül kapısından!
Kirli dünya
Dünya kirli yer diye, insan doğarken ağlar,
Yaşar iken kirlenir, öldüğü an yıkarlar.
Kalb kapısı
Kapıya kadar gelmiş, gitmişsin zil yok diye,
Kalb kapısı zilsizdir, o buyur der içeriye.
Kuma ve taşa yazmak
Eğer arkadaşın bir şey yaparsa sana,
Kötülükse kuma, iyilikse taşa yaz!
Kendin iyi kötü bir şey yaparsan ona,
Kötülükse taşa, iyilikse kuma yaz!
Gafleti bırak
Ecel takip ederken, dünyalık hevestesin,
Gafleti bırak artık, belki son nefestesin.
Öle gider
Mecnun olmuş Leyla’ya, git dese çöle gider,
Yollarına baş koymuş, uğrunda öle gider.
Gönül yapmak
Eğer bir gönül yapmak gelmiyorsa elinden,
Bari gönül yıkıcı söz çıkmasın dilinden.
Çok konuşmak
Çok konuşursa kişi, ayıplarını açar,
Sözünü uzatandan, dostları bile kaçar.
Boş gitmeli
Büyük zatlara kalbi boş giden dolu döner,
Dolu giden boş döner, bir balon gibi söner.
Dosta halı ser
Gelen gerçek dost ise, yollarına halı ser!
Art niyetle gelmişse, düşünme hemen yol ver!
Boş gürültü
Bağırıp çağırmakla, sesinle olma mağrur!
Gök gürültüsü değil, otu büyütür yağmur.
Akıllı ve ahmak
Akıllı ölçüp biçer, danışmadan konuşmaz,
Ahmağın burnu büyük, hiç kimseye danışmaz.
Merak et
Dini biraz et merak, âlimler ne diyor bir bak!
İslam’ın esasını öğrenirsin muhakkak.
Nefsin arzusu
Nefsimiz, tatmin olmaz, kötülük yaptırmakla,
O ancak rahat bulur, kendine taptırmakla.
Abdesti tez almalı
Abdestini yel gibi, hızlı almaya alış!
Namazını yıl gibi, uzun kılmaya çalış!
Kurban ibadeti
Deme (kurban bir ettir), o, sevgi, merhamettir,
Kesebilen mümine, büyük bir ibadettir.
Sıkıntı nimettir
Yalnız namerde değil, mertlere de el açma!
Sonsuz saadet için, sıkıntılardan kaçma!
Gariban
Gariban, taşı yastık, toprağı döşek eder,
Durmadan yük taşır, nefsini eşek eder.
Rehbersiz olmaz
Gitmeyen sağlam ere, salih insan olamaz,
Uğraşır hep boş yere, hakikati bulamaz.
Rahat gül
Emin yerlere git ki, geri gelebilesin,
Kimseyi ağlatma ki, rahat gülebilesin.
Nefsin terbiyesi
Elbet ateşle barut, bir yerde sakin durmaz,
Nefsini dizginlersen, öyle hemen kudurmaz.
Dolduruşa gelmek
(Ne yiğitsin) derler, candan ederler,
(Çok cömertsin) derler maldan ederler.
Orta yol
Alçak yerde yatma, sel alır gider,
Yüksek yere çıkma, yel alır gider.
Tedbir almak
Ceddimiz emreder tedbir almanı,
Der, (sakla samanı, gelir zamanı.)
Eden bulur
Leyleğin ömrü hep Laklakla geçer.
Rüzgâr eken kişi, fırtına biçer.
Eken biçer
Âşık serden geçer, yârden geçemez,
Mümin ölse bile, içki içemez,
Herkes ettiğini bulacak bir gün,
Arpa eken elbet buğday biçemez.
Kötü alışkanlık
Kötü alışkanlığa denmeli artık yeter,
Çünkü alışmış olan, kudurmuştan da beter.
İstişare
Ehline danışan zat, karlı dağları aşar,
Danışamayan ise, düz yolda bile şaşar.
Davete git
Çağrıldığın yere git, uzak diye erinme!
Çağrılmadığın yerde ise asla görünme!
Uyumlu olmak
Uyumlu olanlara, görenler hayran olur,
İki gönül bir olur, samanlık seyran olur.
Yalan
Yalancının evi yanmış,
Kimsecikler inanmamış,
Herkes gülüp geçmiş öyle,
Bu sözü de, yalan sanmış.
Fetva
Okun cinsine göre, çekip gererler yayı,
Anlatılışa göre verirler her fetvayı.
Aşk
Aşk başta kılarsa karar,
Akıl baştan eder firar,
Kimseden utanmaz asla
Ne hayâ bırakır, ne ar.
Sözü uzatmak
Sözünü uzatan, sürçer, gaf eder,
Kıymetli vaktini hep israf eder.
Fazla söz
Çok konuşan belki çok günah işler,
(Fazla söz yalansız olmaz) demişler.
Azgın ihtiyar
Kadını eri saklar, peyniri deri saklar,
Yaşlanınca azanı ancak teneşir paklar.
Kansızlar
Kansızlardan kan çıkmaz, ecel yoksa can çıkmaz,
Ateş olmayan yerden, elbette duman çıkmaz.
Çirkef
Hiç öyle yan bakma, onun bunun büstüne!
Çirkeflere taş atma, sıçrar senin üstüne.
Birlik
Bir tek elin nesi var, iki elin sesi var,
Bölücülük kötüdür, birlikten kuvvet doğar.
Not al
Kişi verdiği sözü, dalgınlık olur tutmaz,
Yaz ki âlim unutur, kalem ise unutmaz.
Salih olmak
Salihler ekmeğin yarısını yer,
Diğer yarıyı da, tasadduk eder.
Hak helâl etmek
Hak helâl et çok sevab, sakın etme itiraz!
Tavuk gelecek yerden esirgenmez çünkü kaz.
Bahane çıkar
Sağlık sıhhat içinde yaşasan da şahane,
Ecel gelince olur, baş ağrısı bahane.
Gerçekçi ol
Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz,
Hayâl peşinde koşma, gönle göre düş olmaz.
Dört kimse
En iyisi
İlim sahibi ise, bildiğini bilirse,
Tevazu ehli olur, kibirlenmez o kimse.
Haddini bilmez
Hem keldir, hem foduldur, bilmediğini bilmez,
Nasihatten anlamaz, ölüdür o dirilmez.
İkaza muhtaç
Bilir, ama nedense, bildiğini bilemez,
Ayıkması kolaydır, gafleti uzun sürmez.
Haddini bilir
Çok şey bilmez ama, bilmediğini bilir,
Cahillikten kurtulur, çünkü haddini bilir.
Aslan yatar
İnsanların çoğu yüksekten atar,
Çünkü her gönülde bir aslan yatar.
Âşıkla gâfil
Ne öğüt verirsen ver, âşık ile gâfile,
Boşa kürek çekersin, hepsi olur nâfile.
Hile yapma
Yalana sapma asla, zararın olsa bile,
İşine eden hile, can verir mihnet ile.
İşin başı
Mutlu olmak istersen her işin başını bil!
Uygunsa seç, eşini, işini, aşını bil!
Sen de ölürsün
Telaşlanman büyük değil,
Adam, adama yük değil,
Sen de ölürsün elbette,
Can bedene mülk değil.
Yersiz konuşmak
Öyle yersiz konuşmak, kalbi katılaştırır,
Karanlığa götürür, nurdan uzaklaştırır.
Susmayı bilmek
Vara yoğa konuşmak, cahillik alâmeti,
Susmayı bilen bulur elbette selâmeti.
Az konuşan
Susan ve az konuşan, kınanmaz, ayıplanmaz,
Ağırbaşlı görülür, asla aşağılanmaz.
Susan kurtulur
Lisanıyla kendini belli eder insan,
Çok sözde vebal vardır, ancak kurtulur susan.
Doğruluk yalan
Doğru olmak insana kazandırır irfanı,
Yalan zayıflatır imanı, rezil eder insanı.
Gıybet âfeti
Dedikodu gıybettir, şiddetli bir âfettir.
Toplumları yıkan büyük bir felakettir.
Masrafsız ziynet
Sükût hiç yorulmadan yapılan ibadettir,
Masrafa girmeden takılan bir ziynettir.
Akıllı ve ahmak
Akıllı düşünür her bildiğini söylemez,
Ahmak durmaz konuşur söylediğini bilmez.
Dil zehir kusar
Dil söze başlayınca, gönül mecburen susar,
Gönlümüz susunca da, dil ne zehirler kusar.
Yerinde konuşmak
Fazla şaka ve alay, cahillik alameti,
Yerinde konuşmalı, isteyen selameti.
Ahireti kazan
Seni kurtarır sanma geçici dünya malı!
Marifet ahireti burada kazanmalı.
Üzülmek
Ölenleri diriltmez, gidenleri getirmez,
Sinirleri yıpratır, hiçbir işi bitirmez.
Gönülsüz iş
Angaryayla ile olmaz, istekle taşınır taş,
Gönülsüz yenen aş, ya karın ağrıtır ya baş.
Kendine düşman
Kimin dili kötüyse, olur kendine düşman,
Vara yoğa konuşan olur sonunda pişman.
Alay etmek
Alay belki güldürür, ama kalbi öldürür,
Nefrete sebep olur, parçalatıp böldürür.
El aldı
Yüksekleri yel aldı, alçakları sel aldı,
Bizimkiler uyurken, parsaları el aldı.
Güzel söz
Güzel söz sadakadır, sevgidir, alakadır,
Yarın için teminat, mahşerde nafakadır.
Kötü dil düşmandır
İnsana kötü dili, olur en büyük düşman,
Vara yoğa konuşan, çok geçmez olur pişman.
Susan salim olur
İlim öğrenen âlim, susan sâlim olurmuş.
Zulmü meslek edinen, sadist, zâlim olurmuş.
Kalb gözü
Kimin temizse özü, doğru ise her sözü,
Çok geçmeden açılır, elbet onun kalb gözü.
Az söz
Etse dil istirahat, kalbi de eder rahat.
Az söz de kâfi gelir, hâsıl olur maslahat.
Olursun
Gönül verme paraya, geçmez pulu olursun,
Kime bir sır söylersen, onun kulu olursun.
Gülünecek yeri bil
Çok gülmek olur ayıp, sevaplar olur kayıp,
Gülünecek yeri bil, bunları öğüt sayıp.
Sonumuz toprak
Ömür ağacı kurur, dökülür her gün yaprak,
Ne kadar çok yaşasak, sonumuz kara toprak.
Her şey Allah'tan
Ne şerri düşmandan, ne de hayrı dosttan bil!
Sebep, onlar olsa da, hepsini Allah’tan bil!
Misafirhane
İbretle bakan için, dünya misafirhanedir,
Ona gönül bağlayan, elbette divanedir.
Takdir
Ne kadar gayret edersen et!
Takdirden öte, yol gitmez elbet.
Yaprak oynamaz
Kul eliyle yaptırır işleri Cenab-ı Hak,
Rabbimizden izinsiz oynamaz asla yaprak.
Malla övünme
Zengin ol, ister fakir, tek sermayen kefendir,
Mala mülke güvenen, mecnun değilse nedir?
Kadere razı ol
Kıskançlıktan uzak dur, kimseye etme haset!
Kaderinde ne varsa, meydana gelir elbet.
Hayra harca
Varsa malını harca, zamanında, yerinde,
Bırakırsın hepsini, elbet son seferinde.
Müdara
Eğer iki cihanda ister isen selamet,
Dosta göster mürüvvet, düşmanı idare et!
Allah yâr
Ne Mecnunda vefa var, ne de Leyla sana yâr,
Sevgilerde ihlâs yok, tek Allah insana yâr.
Susan pişman olmaz
Kişi yanılabilir, iyi söz de söylese,
Sustuğu için pişman olmamıştır hiç kimse.
Susan kurtulur
Fazla sözden uzak dur, bir gün perden yırtılır,
Resulullah buyurdu: (Susan elbet kurtulur.)
Mazlumun âhı
Fayda yok boş heveste, kulak olsun hak seste.
Mazlumun âhı çıkar hep aheste aheste!
Giden para
İçkiye, eğlenceye harcanıyor paralar,
Sarılamaz olmuştur, nice derin yaralar?
Sapıklar çoğalıyor
Farklı telden çalıyor, mezhepsizin her türü,
Ehl-i sünnet gariptir, sapıklarsa bir sürü.
Sünnet düşmanı
Profesör unvanla, İslam’a saldırıyor,
Kur’anda yoktur diye, sünneti kaldırıyor.
Satılık post
Yaşlanmış şeyh taslağı, devredecek postunu;
Menfaat için satar, kırk senelik dostunu.
Akademik dinci
Dört koldan saldırıyor, akademik dinciler,
Ne herzeler kusuyor, döktürüyor inciler.
Alet olmak
İslam’ı yıkmak için hazırlanmış localar,
Bunlara alet olur, bid’at ehli hocalar.
Sökülen çiviler
Dini yıkmak işine başlamışlar derinden,
İman çivilerini çıkarmışlar yerinden.
Cinsellik denizi
Nice genç cinsellik denizinde boğulmuş,
Dinin güzel ahlakı, ortalıktan kovulmuş.
Sular bulanık
Fuhuşlar tavan yapmış, inançları sulanmış,
Küfür seli akıyor, temiz sular bulanmış.
Dizi tuzağı
TV’lerde çıkarlar hayâlî bir geziye,
Kurdukları tuzaklar, gizlenmiş her diziye.
Ahlak hırsızları
Moda diye iffeti, ellerinden aldılar,
Gençliğin ahlakını çok sinsice çaldılar.
Bid’at saltanatı
Her gün rağbet topluyor mezhepsizlik sanatı,
Böylece yükseliyor, bid’atin saltanatı.
Sektörün aktörü
Küfür olmuş bir sektör, mezhepsizler baş aktör,
Milletimiz şaşırmış, cahillik esas faktör.
Zamane insanı
Şeytan vurmuş şamarı, yırtık hayâ damarı,
Hoş karşılar içkiyi, zinayı ve kumarı.
Nankör insan
Nankörlük eder insan, nimet veren Allaha,
Gördüğünü bilirken, girer nice günaha.
Kişinin değeri
Kişiye güzellik veren yüzüdür,
Yüze de güzellik veren gözüdür,
İnsan cemaliyle değer kazanmaz,
Değeri ağzından çıkan sözüdür.
Kibir
İstenen tevazudur, kibir İblis’e hastır,
Şeytana benzeyenin sonu elbet iflâstır.
İhlâs ibresi
Yuvarlanmışsan kibre, nasıl girersin kabre?
Durumunu gösterir ihlas denilen ibre,
Başa kakmak
Yangına sebep olur, bir kibriti çakmak,
Edilen iyiliği yok eder, başa kakmak.
Dar gününde
Var gününde buyur der, el üstünde tutarlar,
Dar gününde gelirsen, ilk fırsatta satarlar.
Hain
Hain, sanki pervane, rüzgâra göre döner,
Rengini belli etmez, vaktinde yanar söner.
Semer
Yalnız makam ve para, fazilet için yetmez,
İlim ve irfan yoksa, semer on para etmez.
Ölümü sevmek
Ölümü seviyorsan, ömrü rahat yaşarsın,
Çıkacak engelleri, birer birer aşarsın.
Leş et
Uzak durmak lazımdır müminin gıybetinden,
Kim nasıl yemek ister, ölmüş leşin etinden?
Faydasız gözyaşı
Geçmiş seneler gelmez, ömür boyu ağlasan,
Fayda vermez gözyaşı, ciğerini dağlasan.
Sık gitmek
Çok sık gidip gelerek, üzme sadık dostunu!
Kapı önüne serer. bir gün senin postunu.
Salihlerin yolu
Ne kadar yaşlansa da, büyük zatlar zindedir.
Salihlere bak hepsi, onların izindedir.
Kat, yat ve cansız at
Zengin de güvenmesin, birkaç kata ve yata!
Gün gelir o da biner, ağaçtan cansız ata.
Kalb huzuru
Çok kimse huzur için, boş işlerde koşturur,
Rabbi anmakla bulur, ancak gönüller huzur.
Saltanat bu
Doğru iman, salih iş, budur işte saltanat,
Sıratta uçmak için, gerekli bu çift kanat.
Sonsuza hazırlık
Namaz kılmak imanın şaşmaz mihenk taşıdır,
Ölüm yok olmak değil, sonsuzluğun başıdır.
Meslek sırrı
Şöyle sakin bir gece, tatlı mehtap bul bana!
O zaman anlatırım meslek sırrını sana.
Ya Rabbî
Ne kadar muntazamdır, bütün işlerin senin,
Bunların hikmetine, aklı ermez kimsenin!
Kibirlenmemeli
Kamış ben boşum dedi, tatlandı, şekerlendi,
Kavak göğe yükseldi, sonra baltayı yedi.
Az ama çok görünür
Dosttan az ayrı kalmak, az olsa da az gelmez.
Gözüne bir kıl girse, az ama rahat vermez.
Âhiret kaygısı
Kaygısız geçen ömre, yazık olsun binlerce!
Keşke yakalansaydık, kaygıya daha önce!
Nazlının naz çekmesi
Pek nazlı büyüse de, aşka tutulan kimse,
Alışması gerekir, onun da naz çekmeye.
Senden yana
Yalnız seni anarım, teveccühüm sanadır.
Şu dünya yıkılsa da, gönlüm senden yanadır.
Zamane şeyhi
Şu zamane şeyhleri, mürit yazar deftere,
Kendi bâtıl yoldadır, hakkı nasıl göstere?
Söz dinle
İmam-ı a'zam dedi sana işin özünü,
Ehl-i sünnete sarıl, dinle onun sözünü!
Nefse uyarsak
Gece gündüz koştukça, nefsimizin ardından,
Biz sadığız desek de, sözümüz olur yalan.
Ayrılık acısı
Ayrılık acısı az olsa da, çok acıdır,
Ufacık bir kıl kaçsa, gözü nasıl acıtır.
Naz çekmek
Âşık olan gülemez, gözünden hep yaş döker,
Nazlanmayı bırakır, çile çeker, naz çeker.
Tartışma
Dindeki dört delile, inanmazsa bir kişi,
(Yalnız Kur’an) diyorsa, tartışma bitir işi!
Sonsuz sevinç
Kavuşmak istiyorsan, sonsuz olan sevince,
Ehl-i sünnet yolunda, yürü gündüz ve gece!
İnatçı
Eğer inatçı kimse, nasipten yoksun ise,
Doğruyu kabul etmez, gözleriyle de görse.
Öğüt almaz
Bir kulak öğüt almaz, duyup dinlediğinden,
Akıtılsa yeridir, kurşunu deliğinden.
Dostun elemi
Ne kadar incitse de, vazgeçmem ondan yine,
Dayanmak tatlı olur, dostun her elemine.
Kurtulan fırka
Kim ki, Ehl-i sünnetse, küfür tohumu ekmez,
İtikadı düzgündür, mahşerde azap çekmez.
Harap tamir edilir
Sebeptir yükselmeye, üzülme düştüm diye,
Bina tamir edilmez, dönmezse harabeye.
Giden geri gelmez
Ömür geçip gitmiştir, bir daha geri gelmez,
Ah vah edip üzülmek, kimseye fayda vermez.
Dört mezhep
Bid’at ehli kurtulmaz, hakkı hak saymadıkça,
Dört mezhebi hak bilip, birine uymadıkça.
Çirkindeki güzellik
Çirkinde de güzellik olur etme rencide!
İnci gibi görünür, beyaz dişler zencide.
Zalimin sonu
Ne halka huzur verdi, ne kendi rahat etti,
Zulmünü artırırken, nasıl yıkılıp gitti.
Herkes ölür
Dün yok, bugün bitiyor, bilinmez yarın var mı?
Güvenilmez gençliğe, ölen hep ihtiyar mı?
Derin çete
Cezası verilmeli, derinlere yatanın,
Göstermeli herkese, sahibi kim vatanın.
Taklit zilleti
Şu sosyete kapıldı, moda denen illete,
Maymunca taklit etti, yuvarlandı zillete
Örnek insan
Hayatına, ilmine hayran olmalı herkes,
Yaşayışına bakıp etmeli sana heves.
Değişik hayat
Hayat bazen tatlıdır, bazen de çok acıdır,
Kurallara uymazsan, seni elbet acıtır.
Dini öğren
Bırak enaniyeti, öğren İslamiyet’i!
Çok veballi bir iştir ağır bunun diyeti.
Aldananlar
Hücum elli koldanmış, ellisi de soldanmış,
Ne kadar büyük gaflet, ellisi de aldanmış.
Terör
Terörist kan kokuyor, halka meydan okuyor,
Her biri karayılan, fırsat bulup sokuyor.
Fail-i meçhul
Silahları yağlatmış, çok yürekler dağlatmış,
Derin fail-i meçhul, ne analar ağlatmış.
Dert büyük
Düşünceler değişik, kafamız karışıyor,
Çok büyüktür derdimiz, boyumuzu aşıyor.
Aşk delirtirmiş
Veli sormuş deliye, âşık olmak ne diye?
Deli der, anlasana, benim delirmem niye?
Senin kadar
Her çiçek güzelse de, senin kadar değildir,
Seni seven çok ama, benim kadar değildir.
Sevgi yukarıdan gelir
Göle renk gökten gelir, güle su kökten gelir,
Ben severim zannetme, sevgi büyükten gelir.
Neşeden ağla
Her zaman yüzün gülsün, gönlün sevgiyle dolsun,
Bir gün ağlarsan eğer, o da neşeden olsun.
Güneşteki yazı
(Seni ben sevdim) yazsa, güneşe buzla biri,
Benden daha çok sevmiş, anlaşılan o seni.
Çalışan kazanır
Kim çalışır yaz günü, sıcaktan beyni kaynar,
Kış ortasında bile, onun kazanı kaynar.
Boş çevirme
Bahçene kim gelirse, yeni açmış gülü ver!
Çiçeğin, gülün yoksa, tebessüm et, gülüver!
Yunus Emre der ki
Ömrüm ne tez gelip geçti,
Bir yel esip geçmiş gibi,
Sanki bana şöyle geldi,
Bir göz yumup, açmış gibi.
Fildişi kule
Mânen yükselemezsin, beklesen de, bin sene,
O fildişi kuleden aşağıya insene!
Ölmeden ölmek
Kim ölmeden ölmüşse, melekler hayran olur.
Ölüm acısı çekmez, vefatı bayram olur.
İnsanın değeri
İnsanı insan yapan, para ve pul değildir,
Başını hep dik tutan, makbul bir kul değildir.
İki yer var
Yarın âhiret günü, sanma seçenek çoktur,
Ya Cennet, ya Cehennem, üçüncü bir yer yoktur.
Kurtuluş
Kim gerçekten isterse, iki âlemde felâh,
Zehir gelmeli ona, küçük büyük her günah.
Ölümü öldürmek
İhlâslı ibadetle, yüzünü güldüresin,
Seni öldürmeden ölümü öldüresin.
Kötü arkadaş
Dinini unutturur, ayakta uyutturur,
Sosyete çöplüğünde, nice pislik yutturur.
Hak rızası
Şükür bilmez bir kulsun, istersin kiler dolsun,
Hakk’ın emrine uy ki, O, senden razı olsun.
Orta yol
Uçurumlar uçtadır, bunu iyi bilmeli,
Sağa sola sapmadan, orta yoldan gelmeli.
Ecel ansızın gelir
Tevbe hâlis değilse, günah izi silinmez,
Ansızın gelen ecel, nerde bulur bilinmez.
Uygarlıkmış
Şu uygarlık uğruna, çok rezalet yapıldı,
Nice çamlar devrildi, ota, puta tapıldı.
Selefîye
Şirk gösteren aynayı, önce kendine çevir!
(Allah Arş’tadır) deme, cisim putunu devir!
Nefis putu
Düşman uzakta değil, ne Rusya’da, ne Çin'de;
Allah'ı inkâr eden nefsin senin içinde.
Yasayla olmaz
Faydasız sahtekâra, çıkarılsa bin yasa,
İşi gücü yalandır, haramla dolu kasa.
Çalışmayan kafa
İnkârcının kafası, doldurulmuş samanla,
Çalışır mı o kafa, nurlanmazsa imanla.
Görünüş düzeltmez
Fark etmez, terzi sana ipek elbise biçsin,
Salih zatlar yanında, elbet sen yine hiçsin.
İyi gün dostları
Var gününde toplanır, bütün dostlar başına,
Dar gününde yok olur, dost arama boşuna!
Dik durmak
Küfre karşı eğilen, tevbesiz dik duramaz,
Bataklığa saplanır, hedefine varamaz.
Ölümsüzleşmek
Eğri şey, Hak emrine uyulursa düzleşir,
Ölmeden önce ölen, artık ölümsüzleşir.
Silahlar susar
Kurşunlar sıkılınca, iki taraf kan kusar,
Hak emrine uyunca, artık silahlar susar.
Gaye âhiret
Âhireti kazanmak, olmazsa asıl gaye,
Rütbesi, malı çokmuş, bunun hepsi hikâye.
Haddini bilmek
İtibar kazandırmaz rütbe, şöhret ve servet,
Haddini bilmek gibi bulunmaz başka haslet.
Hayâsızlık
Hayâdan ve imandan insanları soydular,
Sonra bunun adını medeniyet koydular.
Selefîye’nin şirki
Allah, açıkça derken, (Affetmem asla şirki),
Şu Selefîler nasıl (Allah göktedir) der ki?
İmansız çağdaşmış
İmanlıysa gerici, imansızsa çağdaştır,
Gel de bunu ilimle ve akılla bağdaştır!
Üç şey
İlim, amel ve ihlâs, eder günahı iflas,
Yoksa bunların biri, olamaz kimse halas.
Kıyamet alameti
Yaklaşıyor Kıyamet, çıktı nice alamet,
Kimi ben resulüm der, sergiler çok rezalet.
Yangın çıkarmak
Öfkeli, kıvılcımı yangınlara döndürür,
Yumuşak sakin olan, yangın olsa söndürür.
Esas sanat
Kurtaramaz insanı, ne servet, ne saltanat,
Bil ki, ölmeden önce, ölmektir esas sanat.
Ölünce oh derler
Kötülüğün yüzünden, bezip bıkmışsa millet,
Ölünce komşular der: (Kurtulduk be nihayet!)
Edep kadardır
Edepsiz olan için, geniş yollar dar olur,
Her insanın değeri, edebi kadar olur.
Zamane insanı
Her yöne durmaz döner, zaafı var paraya,
Çıkarı için ak der, her tondaki, karaya.
Hayvan gibi olmamalı
Hayâ, tesettür emri, mahsus yalnız insana,
(Ne utanmazsın) denmez, akılsız bir hayvana.
Nimete şükretmek
Çatık değil kaşımız, çatlak değil başımız,
Nasıl şükretmeyelim, helâldir hem aşımız.
Müminin vasfı
Tatlı dillidir mümin, hem doğru sözlü olur,
Kaşını çatmaz asla, hep güler yüzlü olur.
Zorla olmaz
Kirletir üstümüzü, çirkefe bulaşılmaz,
Zorla, angaryayla hedefe ulaşılmaz.
Huysuz insan
Geçimsizdir, hırçındır, her an çatık kaşlıdır,
Uysallığı görülmez, her zaman dik başlıdır.
İnsan mı hayvan mı?
Ahlâk kuralları, bağlar yalnız insanı,
Hayâsız diye kimse, ayıplamaz hayvanı.
Salih insan
Doğruluktan ayrılmaz, söylemez asla yalan.
Günahlardan sakınıp, olmalı salih insan.
Dinin direği
Önce gelir din işi, mümin aksatmaz beşi!
İmanı nasıl korur, namaz kılmazsa kişi?
Aşınmaz rütbe
Mezar taşına konan rütbe bir gün aşınır,
İman rütbesi ise, sonsuza dek taşınır.
İmansızlık
Haramdan gelen malın ateştir her kuruşu,
Olmaz imansızların mahşerde kurtuluşu.
Şehveti kırmak
Kötü şeyden uzak dur, yap gece ibadeti!
Oruç tut, sirkeli ye, bunlar keser şehveti.
Tebessüm sevabdır
Tebessüm mümin için, sevabdır, sadakadır,
Yorulmak gerektirmez, üstelik bedavadır.
Tebessüm edememek
Tebessüm edemeyen, mahkûmdur acziyete,
Tebessüm edebilen, kavuşur çok nimete.
Tebessüm
Tebessümü alan mutlu, üzülmez onu veren.
Güven içine girer, gülümseyeni gören.
Tebessüm ateşi
Tebessüm ateşinde, erimez maden yoktur.
Tebessümün esiri olan da elbet çoktur.
Satılmış insan
Zarar gelmez insanın kazandığı paradan,
Korkmak gerek paranın kazandığı insandan.
Cevher bağırarak satılmaz
Parmak yalar bal tutan, bağırmaz cevher satan,
Durmadan hep bağırır, pazarda biber satan.
Düzeltmek için
İman doğru değilse, kimse çıkamaz taht’a,
Kütük biçilmez ise, olamaz düzgün tahta.
Zamanın önemi
Zaman belki parayı kazanabilir ama,
Para ise zamanı satın alamaz asla.
Hak isterse
Hak irade edince, herkes sana yol verir,
Yaratır sebebini, nimet saçar, bol verir.
Büyük sermaye
Rabbimizin rızası olmalıdır tek gaye,
Büyükleri sevgisi olsun esas sermaye.
Kimsesizler kimsesi
Hayıflanıp boş yere, benim kimsem yok deme!
Kimsesizler kimsesi Allah vardır gam yeme!
Ömür tükendi
Soba aşkla yanıyor, odun kömür tükendi,
Yıllar eridi gitti, koca ömür tükendi.
Kendime diyorum
Demem, (Salih amelle ben huzura gelirim),
Amelim çok kusurlu, bunu iyi bilirim.
Huzura çıkarken
Saçlar bembeyaz olmuş, günah defteri kara,
Ne yüzle çıkılır ki, yarın yüksek huzura?
Sitem ve müdara
Sevgi varsa sitem var, olur bu ara sıra,
Sevgi olmazsa eğer, edilir hep müdara.
Yalnız inersin
Sultan ol ister köle, ağaç ata binersin,
Herkes bırakır gider, yalnız kabre inersin.
Millî irade gelir
Rütbene, silahına, güvenip olma mağrur!
Millî irade gelir, harman gibi savurur.
Bu hayat
Daldığın heves kadardır,
Kaldığın kafes kadardır,
Sanma bu ömür tükenmez!
Aldığın nefes kadardır.
Dilin durursa
Sana kendinden olur, her ne olursa eğer,
Başın selamet bulur, dilin durursa eğer.
Kiminleyiz?
İyi arkadaş seçip, ona göre sevmeli,
Ben sen değil, kiminle olduğumuz önemli.
Kimseye karışma
Huzur içinde olur, işi ile uğraşan,
Sıkıntıdan kurtulmaz, kişi ile uğraşan.
Akıbet
Elbette nasibindir, gezdiren yer yer seni,
Öyle bir gün gelir ki, akıbet yer, yer seni.
Azan belayı bulur
İnsana bela gelmez, Rabbimiz yazmadıkça,
Rabbimiz bela vermez, o kişi azmadıkça.
İyilik ederken
Hatırla hep şu atasözünü!
(Besle kargayı oysun gözünü.)
Herkes kendi cezasını çeker
Hâşâ zulmeder mi, kula Hüda’sı?
Herkesin çektiği, kendi cezası.
İşin başı
İpek de bir, basma da bir giyene,
Zengin de bir, fakir de bir sevene.
Bakış açısı
Her önüne çıkanı, engel bilen devrilir,
Basamak kabul eden, bir basamak yükselir.
Dün, bugün ve yarın
Dün tecrübe, faydalan! Yarın tahmin, yap plan!
Bil ki vakit nakittir, bugün fırsatı kullan!
Belanın nimet olması
Fırtına çıkınca, tekne ıslanır biraz,
Ama güvertemizde, kir ve pislik bırakmaz.
Herkes ölür
Ne kadar çok yaşasa da bir kişi,
Önlenemez musallaya gidişi.
Mevla'ya gider
Yolu kaybeden Mecnun, nasıl Leyla’ya gider?
Sayısız yol içinde, biri Mevla’ya gider.